संत निळोबा-“जय जयजी विष्णुदास। भक्तिभाव तुझा कैसा-🙏🚩 संत निळोबाराय 🚩🙏💈 👑

[Atul Kaviraje]

        संत निळोबा-

      "जय जयजी विष्णुदास। भक्तिभाव तुझा कैसा॥

     जन्मोती न्हावियाचे वंशी। भक्ति केली तुवा भोळी॥

     प्रत्यक्ष पूर्णब्रह्म दावी। राजयासी आरसा ॥

     दावियेले कौतुक। देव पूजेचिये वेळी ॥

     श्रावण वद्य द्वादशी। सेना बैसे समाधीसी।

     निळा शरण प्रेमभावे। विष्णुदास सोनियासी॥

🙏🚩 संत निळोबाराय 🚩🙏

✨ संत सेना महाराज (विष्णुदास) यांच्या भक्तीचा गौरव ✨

📜 अभंगाचा संक्षिप्त भावार्थ (Short Meaning)
संत निळोबाराय म्हणतात, हे विष्णुदास (सेना महाराज), तुमचा भक्तिभाव अद्भुत आहे. तुम्ही न्हावी समाजात जन्म घेऊनही साधी आणि निष्कपट भक्ती केली. तुमच्या या भक्तीमुळेच, देवपूजेच्या वेळेस राजाची सेवा करण्यासाठी साक्षात पूर्णब्रह्माने तुमचे रूप घेतले आणि राजाला आरशात स्वतःचे दर्शन दिले. श्रावण वद्य द्वादशीला तुम्ही समाधी घेतली. मी निळोबा प्रेमभावाने या तेजस्वी विष्णुदासांना शरण जातो.

🌼 दीर्घ मराठी कविता: विष्णुदासांचा महिमा 🌼
१. (वंदन आणि भक्तीचा गौरव)

विष्णुदास संतश्रेष्ठा, जयजयकार तुझा,
भक्तिभाव तुझा कैसा, थोर महिमा माझा.
तुझ्या चरणी लीन व्हावे, हीच इच्छा मोठी,
नाम तुझे गात राहावे, लाभे पुण्या पोटी.

॥ पदाचा मराठी अर्थ ॥
(हे संत सेना महाराज, तुमचा जयजयकार असो! तुमचा भक्तिभाव किती विलक्षण आहे! तुमच्या या थोर महिमेमुळे मलाही तुमच्या चरणी लीन होण्याची इच्छा होते. तुमचे नाव सतत घेतल्यास पुण्य प्राप्त होते.)

२. (जातीची गौणता आणि भक्तीची शुद्धता)

जन्म तुमचा झाला, जरी न्हाव्याचे कुळी,
भोळी भक्ती तुझी मात्र, जगा वेगळी ठरली.
जात-पात नाही पाहिले, तू भक्तराज सेना,
केवळ हृदयी जपले, विठ्ठलाचे लेणा.

॥ पदाचा मराठी अर्थ ॥
(जरी तुमचा जन्म न्हावी समाजात झाला, तरी तुमची निष्कपट, साधी भक्ती जगामध्ये सर्वात वेगळी ठरली. हे भक्तराज सेना, तुम्ही जाती-पातीला महत्त्व न देता, केवळ आपल्या हृदयात विठ्ठलाचे नामरूप धन (लेणं) जपले.)

३. (पूजेचा रंग आणि कर्तव्य विस्मरण)

एकदा पूजेमध्ये, चित्त तुझे रमले,
राजसेवेचे बंधन, तात्काळ विसरले.
मनोभाव तुझा पाहुनी, देव धावला त्वरा,
संकट दूर कराया, घेतलासे आसरा.

॥ पदाचा मराठी अर्थ ॥
(एकदा तुम्ही आपल्या देवपूजेत इतके मग्न झालात की, राजाच्या सेवेचे कर्तव्य विसरून गेलात. तुमचा हा उत्कट मनोभाव पाहून परमेश्वर लगेच धावून आला, तुमचे संकट दूर करण्यासाठी त्याने आश्रय घेतला.)

४. (देवाचे रूप आणि कौतुक)

देव पूजेचिये वेळी, दाविलेस कौतुक,
पूर्णब्रह्म विठ्ठलाने, केले मोठे सुख.
न्हावीरूप धरूनी, राजाची सेवा केली,
भक्तासाठी देवा, केली मजेशी खेळली.

॥ पदाचा मराठी अर्थ ॥
(तुमच्या देवपूजेच्या वेळी भगवंताने मोठे कौतुक (चमत्कार) दाखवले. साक्षात पूर्णब्रह्म विठ्ठलाने न्हावीचे रूप धारण करून राजाची सेवा केली. भक्तासाठी देवाने स्वतः हा अद्भुत खेळ केला.)

५. (आरशातील दर्शन)

राजाच्या आरशात, जेव्हा देव पाहे,
साक्षात विठ्ठलाचे, रूप त्याला होय.
तेंव्हा राजाने जाणले, हा सामान्य न्हावी नाही,
भक्तामध्ये देव राहे, संदेह उरला नाही.

॥ पदाचा मराठी अर्थ ॥
(राजा जेव्हा आरशात आपल्या हजामत करणाऱ्याला पाहत होता, तेव्हा त्याला त्या रूपात विठ्ठलाचे तेज दिसले. तेव्हा राजाला खात्री झाली की हा सामान्य माणूस नाही, भक्तामध्ये देव स्वतः निवास करतो, यात शंका नाही.)

६. (समाधी: जीवनाची पूर्ती)

कर्मयोग साधूनी, भक्तिमार्ग चालला,
श्रावण वद्य द्वादशी, समाधीसी बसला.
देहाचे बंधन तोडूनी, विठ्ठलात विरला,
अमरत्वाच्या लोकी, तुमचा वास झाला.

॥ पदाचा मराठी अर्थ ॥
(तुम्ही आपले कर्म (कर्तव्य) आणि भक्ती यांचा योग्य समन्वय साधून जीवन व्यतीत केले. श्रावण महिन्यातील वद्य द्वादशीला तुम्ही समाधी घेतली. देहाचे बंधन तोडून तुम्ही परमेश्वरामध्ये विलीन झालात आणि अमरत्व प्राप्त करून विठ्ठलाच्या लोकी वास करू लागलात.)

७. (निळोबांचे समर्पण)

म्हणे निळा शरण, प्रेमभावें लीन,
विष्णुदास सोनियासी, करू सदा दिन.
तुमचे चरित्र गाऊ, हाच माझा नेम,
भक्तीची ही थोर गाथा, सांगे देवाचे प्रेम.

॥ पदाचा मराठी अर्थ ॥
(संत निळोबाराय म्हणतात की, मी प्रेम आणि लीन भावाने या तेजस्वी (सोन्यासारख्या) विष्णुदासांना सदैव शरण जात आहे. तुमचे चरित्र गाणे हाच माझा संकल्प आहे, कारण तुमची ही भक्तीची महान कथा परमेश्वराचे प्रेम सिद्ध करते.)

🖼� सार (Emoji Saransh)
💈 👑 🪞 🕉� 💖 🥻 🙏 (अर्थ: न्हावी/सेवा, राजा/ऐहिक, आरसा/दर्शन, विठ्ठल/देव, प्रेम/भक्ती, समाधी/देहत्याग, निळा शरण/विनम्रता)

--अतुल परब
--दिनांक-14.11.2025-शुक्रवार.
===========================================