📜 इस्रायल राज्याची स्थापना (१९४७): आशा, संघर्ष आणि अस्तित्वाची गाथा 🇮🇱-1-

[Atul Kaviraje]

The Establishment of the State of Israel (1947): On November 17, 1947, the United Nations passed a resolution to partition Palestine and establish the State of Israel.

इस्रायल राज्याची स्थापना (1947): 17 नोव्हेंबर 1947 रोजी, युनायटेड नेशन्सने पॅलेस्टाइनचे विभाजन आणि इस्रायल राज्याची स्थापना करण्यासाठी एक प्रस्ताव मंजूर केला.

📜 इस्रायल राज्याची स्थापना (१९४७): आशा, संघर्ष आणि अस्तित्वाची गाथा 🇮🇱-

🌟 इमोजी सारांश (Emoji Summary)

🧭 ध्येय (Goal): ज्यूंसाठी राष्ट्र
🔥 पार्श्वभूमी (Background): होलोकॉस्ट, जगभरातील छळ
🌍 निर्णय (Decision): संयुक्त राष्ट्रसंघ ठराव १८१
🗳� दिनांक (Date): २९ नोव्हेंबर, १९४७
⚔️ परिणाम (Consequence): अरब-इस्रायल युद्ध
✨ भविष्य (Future): नवीन राष्ट्राचा उदय

I. परिचय (Parichay) 📜

ऐतिहासिक घटनेचे महत्त्व: १६ नोव्हेंबर ते २९ नोव्हेंबर १९४७ हा कालखंड आंतरराष्ट्रीय राजकारणात अत्यंत महत्त्वाचा ठरला. या काळात संयुक्त राष्ट्रसंघात पॅलेस्टाईनच्या भवितव्यावर अंतिम चर्चा सुरू होती. युनायटेड नेशन्सने २९ नोव्हेंबर १९४७ रोजी ठराव १८१ (Resolution 181) मंजूर केला, ज्याद्वारे पॅलेस्टाईनचे अरब आणि ज्यू यांच्यात विभाजन करून इस्रायल राज्याच्या स्थापनेचा मार्ग मोकळा झाला. हा केवळ एका राष्ट्राचा जन्म नव्हता, तर सुमारे दोन हजार वर्षांपूर्वी विखुरलेल्या ज्यू लोकांसाठी आपल्या ऐतिहासिक भूमीत परत येण्याची आणि सुरक्षित आश्रयस्थान मिळवण्याची आशा होती.

II. ऐतिहासिक पार्श्वभूमी: ज्यूंचा ध्यास आणि झिओनिझम (Historical Background: Zionism) 🕌

२,००० वर्षांचा वनवास: इसवी सनाच्या पहिल्या शतकात रोमन लोकांनी ज्यूंना त्यांच्या 'ज्युरिया' (Judea) या मूळ प्रदेशातून (जे आता पॅलेस्टाईन म्हणून ओळखले जाते) बाहेर काढले. तेव्हापासून ज्यू जगभरात विखुरले. या विखुरलेल्या अवस्थेतही 'यरुशलेम'ला परत जाण्याचा ध्यास त्यांच्या मनात कायम होता.

उदाहरण: दरवर्षी 'यॉम किप्पुर' (Yom Kippur) या पवित्र दिवशी ते 'पुढील वर्षी यरुशलेममध्ये!' ('L'Shana Haba'ah B'Yerushalayim!') अशी प्रार्थना करत असत.

झिओनिस्ट चळवळ (Zionism): १९ व्या शतकात, थेओडोर हर्झल यांनी ज्यूंसाठी स्वतंत्र राष्ट्र स्थापन करण्याच्या ध्येयाने 'झिओनिस्ट' चळवळ सुरू केली.

बाल्फोर घोषणा (Balfour Declaration, १९१७): पहिल्या महायुद्धात ब्रिटनने 'पॅलेस्टाईनमध्ये ज्यू लोकांसाठी राष्ट्रीय घर' (National Home for the Jewish People) स्थापन करण्यास पाठिंबा दिला.

III. ब्रिटिश मॅन्डेटचा काळ आणि वाढता संघर्ष (British Mandate and Rising Conflict) 🇬🇧

ब्रिटिश प्रशासनाखालील पॅलेस्टाईन: १९२० मध्ये, लीग ऑफ नेशन्सने (League of Nations) पॅलेस्टाईनचे प्रशासन ब्रिटनकडे सोपवले (British Mandate).

स्थलांतर आणि तणाव: युरोपमधील छळामुळे ज्यूंचे स्थलांतर पॅलेस्टाईनमध्ये मोठ्या प्रमाणात वाढले. यामुळे भूमीच्या मालकीवरून अरब आणि ज्यू समुदायांमध्ये तणाव वाढला आणि हिंसक संघर्ष सुरू झाले.

ब्रिटनची माघार: वाढता हिंसाचार आणि दुसऱ्या महायुद्धामुळे थकलेल्या ब्रिटनने हा प्रश्न १९४७ मध्ये संयुक्त राष्ट्रसंघाकडे सोपवला.

IV. दुसरे महायुद्ध, होलोकॉस्ट आणि आपत्कालीन गरज (WWII, Holocaust & Urgency) 🔥

होलोकॉस्टची भीषणता: दुसऱ्या महायुद्धात (१९३९-१९४५) नाझी जर्मनीने अंदाजे ६० लाख ज्यूंची पद्धतशीर हत्या केली (Holocaust). या महासंहारामुळे ज्यूंसाठी सुरक्षित आणि सार्वभौम राष्ट्राची गरज जगभर तीव्रतेने जाणवू लागली.

जागतिक सहानुभूती: युद्धानंतर ज्यूंना झालेले हाल आणि त्यांचे प्रचंड नुकसान यामुळे आंतरराष्ट्रीय समुदायाची सहानुभूती ज्यूंच्या बाजूने झुकली.

V. संयुक्त राष्ट्रसंघाचा ठराव १८१ (UN Resolution 181 - The Partition Plan) 🗺�

युनायटेड नेशन्स स्पेशल कमिटी ऑन पॅलेस्टाईन (UNSCOP): युनायटेड नेशन्सने या समस्येचा अभ्यास करण्यासाठी एक विशेष समिती नेमली.

ठरावाची मंजुरी (२९ नोव्हेंबर १९४७): UNSCOP च्या शिफारसीनुसार, युनायटेड नेशन्सने ठराव १८१ मंजूर केला.

विभाजन योजना: या योजनेत पॅलेस्टाईनचे तीन भागांमध्ये विभाजन करण्याची शिफारस करण्यात आली:

ज्यू राष्ट्र: सुमारे ५५% भूभाग (जो मुख्यतः वाळवंटीय आणि कमी लोकसंख्या असलेला होता).

अरब राष्ट्र: सुमारे ४३% भूभाग.

यरुशलेम शहर: हे शहर आंतरराष्ट्रीय प्रशासनाखाली ठेवण्याचा निर्णय घेण्यात आला (२% भूभाग).

मतदान: या ठरावाच्या बाजूने ३३ मते, विरोधात १३ मते, तर १० सदस्य अनुपस्थित राहिले. भारत आणि अरब राष्ट्रांनी या ठरावाच्या विरोधात मतदान केले होते.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-17.11.2025-सोमवार.
===========================================