मार्गारेट मीड: मानववंशशास्त्राची आधुनिक नायिका (१८ नोव्हेंबर १९०१)-3-

[Atul Kaviraje]

The Birth of Margaret Mead (1901): Margaret Mead, the American cultural anthropologist known for her studies of the cultures of Oceania, was born on November 18, 1901.

मार्गरेट मीड यांचा जन्म (1901): अमेरिकन सांस्कृतिक मानववंशशास्त्रज्ञ मार्गरेट मीड यांचा जन्म 18 नोव्हेंबर 1901 रोजी झाला. त्यांना ओशनियाच्या संस्कृतीवर केलेल्या अभ्यासासाठी ओळखले जाते.

मार्गारेट मीड: मानववंशशास्त्राची आधुनिक नायिका (१८ नोव्हेंबर १९०१)-

९. दीर्घ मराठी Horizontal Long Mind Map Chart (संरचनात्मक सारांश)

टप्पा

१. जन्म/परिचय

२. गुरू

३. पहिली मोहीम (१९२५)

४. सामोआ निष्कर्ष

५. दुसरे कार्य (१९३५)

६. मुख्य योगदान

७. ऐतिहासिक प्रभाव

८. समारोप सारांश

घटक

मार्गारेट मीड (१८ नोव्हेंबर १९०१) अमेरिकन मानववंशशास्त्रज्ञ.

फ्रान्झ बोआस व रुथ बेनेडिक्ट. (कोलंबिया विद्यापीठ)

सामोआ बेटे (प्रशांत महासागर, ओशनिया).

तारुण्याचा तणाव जैविक नाही, सांस्कृतिक आहे.

'Sex and Temperament' (अरापेश, मुंडुगुमोर, चाम्बुली).

सांस्कृतिक नियतत्ववाद व लैंगिक भूमिकांची सापेक्षता.

सामाजिक सुधारणांना प्रेरणा, लोकमानसशास्त्रज्ञ.

मानववंशशास्त्र सामान्य लोकांपर्यंत नेले, रूढीवादी विचारांना आव्हान.

संबंधित संकल्पना

सांस्कृतिक सापेक्षतावाद

सहभागी निरीक्षण

बालसंगोपन पद्धती

सांस्कृतिक नियतत्ववाद

लिंग भूमिका

सार्वजनिक विचारवंत

पिढीतील बदल (Generational Gap)

१०. निष्कर्ष आणि समारोप (Nishkarsh ani Samarop Sahit)

मार्गारेट मीड यांचा १८ नोव्हेंबर १९०१ रोजी झालेला जन्म हा मानववंशशास्त्राच्या इतिहासातील एक महत्त्वाचा क्षण आहे. त्यांच्या कार्यामुळे 'मानवी स्वभाव' म्हणजे काय, या मूलभूत प्रश्नाला एक नवीन दिशा मिळाली. त्यांनी केवळ दूरवरच्या आदिवासी संस्कृतींचा अभ्यास केला नाही, तर त्या अभ्यासाचा उपयोग अमेरिकेसारख्या आधुनिक समाजाच्या आत्मपरीक्षणासाठी केला.

मीड यांनी हे सिद्ध केले की, आपले समाज आणि संस्कृतीच आपल्याला स्त्रिया किंवा पुरुष म्हणून कशा प्रकारे वागावे हे शिकवतात. त्यांचे विचार आजही जागतिकीकरण, लैंगिक समानता, आणि बालविकास या क्षेत्रांमध्ये मार्गदर्शक ठरतात. मार्गारेट मीड खऱ्या अर्थाने एक दूरदृष्टीच्या समाजशास्त्रज्ञ होत्या, ज्यांनी जगाकडे पाहण्याचा आपला दृष्टिकोन कायमचा बदलला.

इमोजी सारांश (Emoji Saransh)

🎂 १८/११/१९०१ - मार्गारेट मीड यांचा जन्म
🌍 ओशनिया संस्कृतीचा अभ्यास
👩�🎓 फ्रान्झ बोआस यांच्या शिष्या
🏝� सामोआतील मुलींचा अभ्यास
🤔 'Coming of Age in Samoa' - रूढीवादी विचारांना आव्हान
🎭 तीन टोळ्यांचा अभ्यास (लिंग भूमिका परिवर्तन)
💡 सांस्कृतिक नियतत्ववाद (Culture > Biology)
🕊� सामाजिक सहिष्णुता आणि बदलाची नायिका
📚 कायमचा प्रभाव

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-18.11.2025-मंगळवार.
===========================================