🌻 कर्मयोगाची अमृतवाणी 🌻 श्रीमद्भगवद्गीता, अध्याय ३, श्लोक १०-🙏🕉️🔥🌿🕊️🌟🐮

[Atul Kaviraje]

तीसरा अध्यायः कर्मयोग-श्रीमद्भगवदगीता-

सहयज्ञाः प्रजाः सृष्ट्वा पुरोवाच प्रजापतिः।
अनेन प्रसविष्यध्वमेष वोऽस्तिवष्टकामधुक्।।10।।

🌻 कर्मयोगाची अमृतवाणी 🌻

(श्रीमद्भगवद्गीता, अध्याय ३, श्लोक १० वर आधारित दीर्घ मराठी कविता)

मूळ श्लोक:

सहयज्ञाः प्रजाः सृष्ट्वा पुरोवाच प्रजापतिः।
अनेन प्रसविष्यध्वमेष वोऽस्तिवष्टकामधुक्।।10।।

१. आरंभ (सृष्टीचा संकल्प)

प्रजापती ब्रह्मदेवे सृष्टी केली निर्माण,
मनुष्य आणि निसर्गास दिले यज्ञाचे अधिष्ठान.

अर्थ: सृष्टीच्या निर्मात्या ब्रह्मदेवाने (प्रजापतीने) जेव्हा ही सृष्टी निर्माण केली, तेव्हा मनुष्य प्राण्याला (प्रजेला) त्यांनी यज्ञाच्या संकल्पनेसोबत (आधार देऊन) स्थापित केले.

२. देवांचे वचन

जन्मासोबत दिले एक पवित्र वचन,
'यज्ञ करा' ही आज्ञा तेच कर्माचे बंधन.

अर्थ: ब्रह्मदेवाने मनुष्याला जन्म दिल्याबरोबर हे पवित्र वचन दिले की, तुम्ही 'यज्ञ' करा. हीच कर्माची मूलभूत आज्ञा आहे, जी मनुष्याला बांधून ठेवते (म्हणजे कर्तव्य म्हणून स्वीकारावी लागते).

३. यज्ञाने वृद्धी

'अनेन प्रसविष्यध्वम्' तेव्हा तुम्ही वाढाल,
समृद्धी, सुख शांती जीवनी तुम्ही मिळवाल.

अर्थ: 'या यज्ञाच्या माध्यमातूनच (सृष्टीचे कार्य व्यवस्थित ठेवून) तुम्ही वृद्धिंगत व्हाल' (असा ब्रह्मदेवाचा आदेश आहे). जेव्हा तुम्ही यज्ञाचे आचरण कराल, तेव्हा तुमच्या जीवनात समृद्धी, सुख आणि शांतीची भरभराट होईल.

४. यज्ञाचे स्वरूप

यज्ञ नसे केवळ अग्नीत आहुती,
निःस्वार्थ सेवा, त्याग खरी कर्माची गती.

अर्थ: यज्ञ म्हणजे केवळ अग्नीत आहुती देणे एवढेच नाही. तर, निःस्वार्थ भावनेने केलेली सेवा, समर्पण आणि त्याग, हीच खऱ्या कर्माची (यज्ञाची) योग्य दिशा आहे.

५. कामधेनूचे वरदान

'इष्टकामधुक्' तो आहे वरदान कामधेनू,
इच्छा पूर्ण करणारा हा पवित्र आहे सेतू.

अर्थ: हा 'यज्ञ' तुमच्यासाठी इच्छित वस्तू देणाऱ्या कामधेनू (इष्टकामधुक्) प्रमाणे आहे. हा यज्ञ, तुमच्या सर्व चांगल्या इच्छा पूर्ण करणारा आणि देवत्वाकडे घेऊन जाणारा एक पवित्र पूल आहे.

६. समर्पण भाव

घेणे आणि देणे हेच सृष्टीचे चक्र,
समर्पणाने जगण्यात सर्व सुखाचा विग्रह.

अर्थ: निसर्गाकडून काही स्वीकारणे आणि त्या बदल्यात समाजाला परत देणे, हेच सृष्टीचे सनातन चक्र आहे. या समर्पणाच्या भावनेने जगण्यातच सर्व सुखाचा समावेश आहे.

७. परमार्थ सार

कर्म करा स्वधर्माचे ठेवून देवाचे ध्यान,
निष्काम यज्ञातच जीवनाचे कल्याण.

अर्थ: आपले विहित कर्म (स्वधर्म) परमेश्वराचे स्मरण ठेवून करा. कारण निष्काम भावनेने केलेल्या यज्ञाच्या कर्मातच मानवी जीवनाचे खरे कल्याण (मोक्ष) दडलेले आहे.

EMOJI सारांश:

🙏🕉�🔥🌿🕊�🌟🐮🌻

--अतुल परब
--दिनांक-16.11.2025-रविवार.     
===========================================