संत सेना महाराज-ऐसी चंद्रभागा ऐसा पुंडलिक-2-🌹🙏📿🌊🌙⚪🎶⚫🦚

Started by Atul Kaviraje, November 18, 2025, 08:36:48 PM

Previous topic - Next topic

Atul Kaviraje

                    "संत चरित्र"
                    ------------

        संत सेना महाराज-

दुसरे पद/चरण:
**'ऐसा वेणूनादी

काला दावा।'**

भागअर्थ (Meaning)

ऐसा वेणूनादी — असा (बासरीचा) मधुर आवाज करणारा.
काला दावा — 'काला' (श्रीकृष्ण/विठ्ठल) मला दाखवा.

विस्तृत आणि प्रदीर्घ विवेचन:

या चरणातून संत सेना महाराजांनी विठ्ठलाच्या मोहक आणि मनोहारी रूपाची मागणी केली आहे.

१. वेणूनादी (बासरीचा आवाज):
'वेणूनाद' हा भगवान श्रीकृष्णाच्या माधुर्य भावाचा आणि आकर्षण शक्तीचा प्रतीक आहे. बासरीचा आवाज ऐकताच गोप-गोपींचे मन विचलित होत असे आणि ते सर्व विसरून कृष्णाकडे धावत जात असत. हा वेणूनाद म्हणजे परमेश्वराचा भक्तांना दिलेला साद आहे.

२. काला दावा:
'काला' (कान्हा) हे श्रीकृष्णाचे बालपणीचे लाडके नाव आहे. सेना महाराज पंढरपूरच्या विटेवरच्या सावळ्या विठ्ठलाला विनंती करतात की, त्याने आपले उभे आणि शांत रूप सोडून बासरी वाजवणारे, खेळकर, आणि प्रेमळ असे कृष्णाचे रूप दाखवावे.
उदाहरणासहित: विठ्ठलाच्या शांत मूर्तीत वृंदावनातील चंचल लीला अनुभवण्याची ही इच्छा आहे. सेना महाराजांना विठ्ठलामध्ये तो गोकुळातील प्रिय 'काला' दिसण्याची तीव्र आस आहे.

हा चरण म्हणजे विठ्ठलाच्या शांत भक्तीतून कृष्णाच्या मधुर लीलांकडे जाण्याची संत सेना महाराजांची आंतरिक इच्छा दर्शवितो.

आरंभ, समारोप आणि निष्कर्ष
१. आरंभ (Arambh): भक्तीचा त्रिवेणी संगम

संत सेना महाराजांचा हा अभंग, वारकरी संप्रदायातील तीन प्रमुख घटकांचे (नदी-तीर्थ, भक्त-पुंडलिक, देव-विठ्ठल) माहात्म्य एकाच वेळी प्रकट करतो. अभंगाच्या या ओळींमध्ये, केवळ पंढरपूरचे दर्शन पुरेसे नाही, तर ते वृंदावनाच्या माधुर्याने परिपूर्ण असावे, अशी भक्ताची उत्कट मागणी आहे. सेना महाराजांची भक्ती केवळ कर्मकांडावर आधारित नसून, ती हृदयातील प्रेम आणि उत्कटतेवर आधारित आहे.

२. समारोप (Samarop): विठ्ठलातील कृष्ण

सेना महाराजांनी एका बाजूला पंढरपूरच्या भक्तीमार्गाचा पाया (चंद्रभागा-पुंडलिक) दृढ केला आहे, तर दुसऱ्या बाजूला त्या परमेश्वराच्या मधुर रूपाचा ध्यास (वेणूनादी काला) व्यक्त केला आहे. ही मागणी म्हणजे भक्ताने देवाकडून परम आनंदाचे आणि लीलेचे दर्शन मागणे आहे. भक्ताला शांत, उभ्या विठ्ठलात बासरी वाजवणाऱ्या कृष्णाची चंचलता अनुभवायची आहे.

३. निष्कर्ष (Nishkarsha): सारांश

या अभंग चरणांचा निष्कर्ष हा आहे की:

तीर्थाची पवित्रता: चंद्रभागा आणि पुंडलिकामुळे पंढरपूरला आलेले महत्त्व अबाधित राहो.

माधुर्याची आस: विठ्ठलाने भक्ताला केवळ ज्ञानमय नव्हे, तर प्रेममय आणि आनंदमय (वेणूनादयुक्त) रूपात दर्शन द्यावे.

अनन्यता: सेना महाराजांची भक्ती ही विठ्ठल आणि कृष्ण यांमध्ये कोणताही भेद न मानणारी, समर्पणाची आणि माधुर्याची आहे.

या चरणांतून संत सेना महाराजांच्या कोमल भक्तीचे आणि परमेश्वराच्या विविध रूपांच्या स्वीकारतेचे दर्शन होते.

🌹🙏📿🌊🌙⚪🎶⚫🦚
या भक्तीमय भावनेतून कीर्तन, भजन, पूजन पंढरीस सतत करीत. संत मेळ्यांच्या संगती-सोबती भक्तीमय वातावरणात ते एकरूप होत असे.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-16.11.2025-रविवार.       
===========================================