🙏 तीसरा अध्यायः कर्मयोग - श्लोक १३ 🙏-1-🙏🙏🙏🌺🌺🌺🕊️🕊️🕊️📚📚📚✨✨✨

[Atul Kaviraje]

तीसरा अध्यायः कर्मयोग-श्रीमद्भगवदगीता-

यज्ञशिष्टाशिनः सन्तो मुच्यन्ते सर्वकिल्बिषैः।
भुंजते ते त्वघं पापा ये पचन्त्यात्मकारणात्।।13।।

यज्ञ से बचे हुए अन्न को खाने वाले श्रेष्ठ पुरुष सब पापों से मुक्त हो जाते हैं और पापी लोग अपना शरीर-पोषण करने के लिये ही अन्न पकाते हैं, वे तो पाप को ही खाते हैं |(13)

🙏 तीसरा अध्यायः कर्मयोग - श्लोक १३ 🙏

यज्ञशिष्टाशिनः सन्तो मुच्यन्ते सर्वकिल्बिषैः।
भुंजते ते त्वघं पापा ये पचन्त्यात्मकारणात्।। १३।।

✨ श्लोकाचा अर्थ (Pratyek SHLOKACHA Arth) 🪷
यज्ञशिष्टाशिनः सन्तः - यज्ञ करून उरलेले अन्न खाणारे (म्हणजेच, इतरांसाठी कर्म करून उरलेल्या फळाचा उपभोग घेणारे) सज्जन

मुच्यन्ते सर्वकिल्बिषैः - सर्व पापांपासून मुक्त होतात.

ये - जे लोक

तु - पण

पचन्ति आत्मकारणात् - केवळ स्वतःच्याच (पोटासाठी/स्वार्थासाठी) शिजवतात (कर्म करतात)

ते पापाः - ते पापी लोक

अघं भुञ्जते - फक्त पापाचेच भक्षण करतात.

🕊� सखोल भावार्थ (Sakhol Bhavarth): Deep meaning/essence 🌺
हा श्लोक कर्मयोगाचे आणि यज्ञ-भावनचे अत्यंत महत्त्वपूर्ण तत्त्व स्पष्ट करतो. याचा गाभा 'स्वार्थ' आणि 'परमार्थ' यातील भेद स्पष्ट करतो.

यज्ञशेष भक्षण (Yajnashesha Bhakshana):

यज्ञ म्हणजे केवळ अग्नीमध्ये आहुती देणे नव्हे, तर प्रत्येक कर्म ईश्वरार्पण करणे, लोकांच्या कल्याणासाठी करणे, आणि सृष्टीचे नियम पाळणे होय.

यज्ञशिष्टाशिनः म्हणजे, 'मी' पणाचा त्याग करून, माझे कर्म इतरांना समर्पित करून, त्यातून 'उरलेले' जे काही फळ मिळते, त्याचाच विनम्रपणे स्वीकार करणे. अशा वृत्तीने जीवन जगणारे लोक (सन्त) पापापासून मुक्त होतात. त्यांची प्रत्येक कृती शुद्ध असते.

आत्मकारणात् पचन्ति (Aatmakaranat Pachanti):

याउलट, जे लोक 'केवळ माझ्यासाठी' या भावनेने कर्म करतात (पचन्ति आत्मकारणात्), म्हणजे ज्यांच्या कर्माचा उद्देश फक्त स्वार्थ असतो, ते लोक पापच खातात (अघं भुञ्जते).

स्वार्थामुळे कर्म हे बंधनकारक ठरते. केवळ स्वतःच्या सुखासाठी उपभोग घेणे, हेच पाप आहे, कारण ते इतरांच्या हक्कांचे आणि सृष्टीच्या नियमांचे उल्लंघन करणारे आहे.

थोडक्यात, जो दुसऱ्यांसाठी जगून उरलेले स्वीकारतो, तो मुक्त होतो; आणि जो फक्त स्वतःसाठीच जगतो, तो बांधला जातो व पापयुक्त होतो.

🙏🙏🙏🌺🌺🌺🕊�🕊�🕊�📚📚📚✨✨✨

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-19.11.2025-बुधवार.
===========================================