🙏 संत कबीरदास जी यांचा दोहा: क्षमा आणि सत्कर्म 🙏-1-🙏🙏🙏🌸🗡️💖✨🔎📜⚖️

[Atul Kaviraje]

कबीर दास जी के दोहे-

जो तोकु कांटा बुवे, ताहि बोय तू फूल।
तोकू फूल के फूल है, बाकू है त्रिशूल॥२१॥

भावार्थ- कबीर दास जी कहते हैं, जो तेरे रास्ते में कांटे बोये उसके लिए भी तुम्हें फूल बोना चाहिए। तुझको फूल के फूल ही मिलेंगे और जिसने तेरे रास्ते मे कांटे बोये हैं उसको त्रिशूल की भांति चुभने वाले कांटे मिलेंगे। अर्थात मनुष्य को सबके लिए भला ही करना चाहिए, जो तुम्हारे लिए बुरा करेंगे वह स्वयं अपने दुष्कर्मों का फल पाएंगे।

🙏 संत कबीरदास जी यांचा दोहा: क्षमा आणि सत्कर्म 🙏

दोहा: जो तोकु कांटा बुवे, ताहि बोय तू फूल। तोकू फूल के फूल है, बाकू है त्रिशूल॥२१॥

🌟 आरंभ (Arambh): कर्माचे फळ आणि सत्प्रवृत्तीचे महत्त्व 🌸
संत कबीरदास जी यांचे दोहे मानवी जीवनातील नीती, धर्म आणि अध्यात्म यांचे सार सांगतात. प्रस्तुत दोहा अत्यंत महत्त्वाचा मानवी स्वभाव आणि कर्माच्या सिद्धांतावर आधारित आहे. यात कबीरदासजी क्षमा, परोपकार आणि चांगुलपणा या मूल्यांना महत्त्व देऊन, आपल्या शत्रूशी कसे वागावे याचे मार्गदर्शन करतात. या दोह्यात 'बदला' (Revenge) घेण्याऐवजी 'प्रेम आणि क्षमा' (Love and Forgiveness) यांचा मार्ग स्वीकारण्याचे आवाहन आहे.

📜 प्रत्येक ओळीचा अर्थ आणि सखोल विवेचन 🔎
या दोह्यात दोन प्रमुख ओळी आहेत:

१. ओळ: "जो तोकु कांटा बुवे, ताहि बोय तू फूल।"
अर्थ: जो मनुष्य तुझ्या मार्गात काटे (दुःख, अडथळे, वाईट) पेरतो, त्याच्यासाठी तू फुले (चांगुलपणा, मदत, सुख) पेर.

सखोल विवेचन:

'कांटा बुवे' (काटे पेरणे): याचा अर्थ आहे, कोणीतरी तुमच्याबद्दल वाईट विचार करतो, तुमचा द्वेष करतो, तुमच्या कामात अडथळे आणतो किंवा तुम्हाला जाणूनबुजून दुःख देतो. हे कर्म नकारात्मकता आणि द्वेष दर्शवते.

'ताहि बोय तू फूल' (त्याला तू फुले पेर): कबीरदासजींची शिकवण आहे की, अशा वाईट वागणाऱ्या व्यक्तीला त्याच भाषेत उत्तर देऊ नका. उलट, त्याच्याशी चांगुलपणाने आणि प्रेमाने वागा. त्याच्यासाठी कल्याण आणि शुभचिंतन करा.

सत्प्रवृत्ती: वाईटाच्या बदल्यात वाईट करणे सोपे आहे, पण वाईटाच्या बदल्यात चांगले करणे, यालाच खरी आत्मिक शक्ती लागते. ही वृत्ती मनुष्य स्वभावाला उदात्त आणि श्रेष्ठ बनवते.

उदाहरण: जर कोणी तुमच्याबद्दल अफवा पसरवत असेल, तर तुम्ही त्याच्याबद्दल सत्य आणि चांगली गोष्ट सांगा.

🙏🙏🙏🌸🗡�💖✨🔎📜⚖️

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-19.11.2025-बुधवार.
===========================================