👑 श्रीकृष्णाचे युद्ध कर्तव्य आणि त्याच्या नीतीचे रहस्य-- भक्तिभावपूर्ण कविता 🌺

[Atul Kaviraje]

कृष्णाचे युद्ध कर्तव्य आणि त्याच्या नीतीचे रहस्य-
कृष्णाचे युद्ध कर्तव्य आणि त्यामागील नीतीचे रहस्य -
(कृष्णाचे युद्धातील कर्तव्य आणि त्याच्या नीतिमत्तेचे रहस्य)
कृष्णाचे युद्धातील कर्तव्य आणि त्याच्या नीतीचे रहस्य-
(Krishna's Duty in War and the Secret of His Ethics)
Krishna's war duties and the mystery behind them-

भगवान श्रीकृष्णाच्या युद्धकर्तव्यावर आणि त्यामागील गूढ नीतीवर आधारित-

👑 श्रीकृष्णाचे युद्ध कर्तव्य आणि त्याच्या नीतीचे रहस्य-
(Krishna's Duty in War and the Secret of His Ethics)

- भक्तिभावपूर्ण कविता 🌺

१. धर्माचे रक्षण आणि संकटाचे आगमन

यदा यदा हीचा मंत्र स्मरूनी, कृष्ण 👑 उभा,
धर्माचा कैवार, जगात जेव्हा उठे दुजावा,
पांडव-कौरवांचे युद्ध झाले अटळ,
नीतीधर्मासाठी त्याने पत्करला रणांगण-कळ.

अर्थ: जेव्हा जेव्हा धर्माला ग्लानी येते, तेव्हा मी अवतार घेतो (यदा यदा हि...) हा मंत्र आठवून श्रीकृष्ण उभे राहिले. जगात जेव्हा अन्याय वाढतो, तेव्हा धर्माचे रक्षण करणे हे त्यांचे कर्तव्य होते. पांडव आणि कौरवांचे युद्ध अटळ झाल्यावर, नीतीधर्माच्या स्थापनेसाठी त्यांनी रणांगणाचा भार स्वीकारला.

२. स्वतः शस्त्र न घेण्याचा पण

हाती शस्त्र 🗡� न धरण्याचा त्यांचा दृढ पण,
अर्जुनाचा सारथी होणे, हेच युद्धाचे कारण,
प्रेमाचा आणि ज्ञानाचा रथ त्यांनी चालवला,
कर्तव्याचा मार्ग त्यांनी निःस्वार्थपणे दाखवला.

अर्थ: श्रीकृष्णांनी स्वतः युद्धात शस्त्र न उचलण्याची प्रतिज्ञा केली होती. त्यांनी केवळ अर्जुनाचा सारथी (रथ चालवणारा) होण्याची भूमिका स्वीकारली. प्रेमाचा आणि ज्ञानाचा (गीता) रथ चालवत त्यांनी निःस्वार्थपणे कर्तव्याचा मार्ग दाखवला.

३. अर्जुनाला दिलेले ज्ञान

मोहग्रस्त अर्जुनाला 😥 त्यांनी बोध दिला,
जीवनातील कर्माचा खरा अर्थ कळविला,
गीतेचा 📜 महान संदेश तिथे प्रकटला,
फळाची आशा नको, हेच नीतीचे रहस्य शिकवला.

अर्थ: युद्धाच्या सुरुवातीला आपल्याच बांधवांना समोर पाहून मोहग्रस्त झालेल्या अर्जुनाला श्रीकृष्णांनी 'भगवद्गीता' सांगितली. त्यांनी कर्माचे महत्त्व स्पष्ट केले आणि फळाची आसक्ती न ठेवता कर्तव्य पार पाडणे, हेच त्यांच्या नीतीचे मुख्य रहस्य होते.

४. नीतीचे रहस्य: धर्मसंस्थापन

नीतीचे रहस्य नाही केवळ सरळ नियम,
परिस्थितीनुसार बदलती न्यायाची गती आणि क्रम,
अधर्मींचा नाश करणे, हेच त्यांचे ध्येय,
धर्मसंस्थापनेसाठी 🕉� कठोरता हेच श्रेय.

अर्थ: श्रीकृष्णांची नीती केवळ साध्या नियमांवर आधारित नव्हती, तर परिस्थितीनुसार न्यायाची व्याख्या बदलणारी होती. अधर्मी लोकांचा नाश करणे हे त्यांचे मुख्य ध्येय होते आणि धर्माची पुनर्स्थापना करण्यासाठी त्यांनी काहीवेळा कठोर निर्णय घेतले.

५. कर्तव्य आणि नीतिमत्ता यांचा संगम

जेव्हा न्याय-अन्यायाचा होतो गहन संघर्ष,
तेव्हा कृष्णाच्या नीतीत नसे स्वार्थाचा अंश,
शिखंडीचा उपयोग, कर्णाचा वध 🏹 ती युक्ती,
धर्मयुद्धासाठी वापरली प्रत्येक छोटी शक्ती.

अर्थ: जेव्हा न्याय आणि अन्यायाचा मोठा संघर्ष होतो, तेव्हा कृष्णाच्या नीतीत कोणताही स्वार्थ नसतो. भीष्मासमोर शिखंडीला उभे करणे किंवा कर्णाच्या रथाचे चाक अडकल्यावर त्याचा वध करण्याची युक्ती त्यांनी केवळ धर्मयुद्धाच्या विजयासाठी केली.

६. ईश्वरी शक्तीचा खेळ

ते नव्हते केवळ सारथी, ते तर होते योगेश्वर 💖,
काल आणि नियतीचे चक्र फिरवणारे परमेश्वर,
संपूर्ण युद्धाचे सूत्र त्यांच्या हाती होते,
जगाला दाखवले विराट रूप 🌟 एका क्षणांत ते.

अर्थ: श्रीकृष्ण केवळ सारथी नव्हते, तर ते सर्व योगांचे स्वामी (योगेश्वर) होते. ते काल आणि नियतीचे चक्र फिरवणारे साक्षात परमेश्वर होते. संपूर्ण युद्धाचे नियंत्रण त्यांच्या हाती होते आणि अर्जुनाला त्यांनी आपले विराट रूप दाखवले.

७. भक्ती आणि कर्माचा अंतिम संदेश

सारे कर्तव्य संपले, तेव्हा शांती पुन्हा आली,
कृष्णाची नीती जगात सदैव अमर राहिली,
भक्ती 👏 आणि कर्मयोगाचा दिला सुंदर उपदेश,
त्यांच्या नीतीचे रहस्य: निष्काम सेवा, हाच देश.

अर्थ: युद्ध संपल्यावर जगात पुन्हा शांती स्थापित झाली. श्रीकृष्णाची नीती आजही जगात अमर आहे. त्यांनी लोकांना भक्ती आणि निष्काम कर्मयोगाचा उपदेश दिला. निष्काम सेवा हेच त्यांच्या नीतीचे अंतिम रहस्य आहे.

🖼� प्रतीके (Symbols) आणि सारांश (Emoji Saransh)
संकल्पना (Concept)   भूमिकेचे वर्णन (Role Description)   प्रतीक (Symbol/Emoji)

युद्ध कर्तव्य   सारथी, मार्गदर्शक   🐴 रथ
नीतीचे रहस्य   भगवद्गीतेचे ज्ञान   📖 ग्रंथ
अंतिम ध्येय   धर्मसंस्थापन   👑 मुकुट
ईश्वरी स्वरूप   योगेश्वर, परमेश्वर   💖 ✨
साधन   निष्काम कर्मयोग   🏹 बाण/शस्त्र

Emoji Saransh (एका ओळीत):
👑 🐴 📖 🏹 💖 ✨ 🕉� 👏

--अतुल परब
--दिनांक-19.11.2025-बुधवार.
===========================================