🙏 कर्मयोगाचे दिव्य गीत: भगवंताचे अधिष्ठान 🙏 (श्रीमद्भगवद्गीता - अध्याय ३-🎁🧘

[Atul Kaviraje]

तीसरा अध्यायः कर्मयोग-श्रीमद्भगवदगीता-

कर्म ब्रह्मोद् भवं विद्धि ब्रह्माक्षरसमुदभवम्।
तस्मात्सर्वगतं ब्रह्म नित्यं यज्ञे प्रतिष्ठितम्।।15।।

🙏 कर्मयोगाचे दिव्य गीत: भगवंताचे अधिष्ठान 🙏

(श्रीमद्भगवद्गीता - अध्याय ३, श्लोक १५ वर आधारित कविता)

श्लोक: कर्म ब्रह्मोद् भवं विद्धि ब्रह्माक्षरसमुदभवम्। तस्मात्सर्वगतं ब्रह्म नित्यं यज्ञे प्रतिष्ठितम्।। १५।।

१. पहिले कडवे (भावार्थ: कर्माचा मूळ स्रोत)

जाण तू अर्जुना, कर्म हे सारे,
ब्रह्मापासून उत्पन्न झाले खरे;
प्रकृतीच्या नियमांचे हेच ते आधार,
जीवनचक्राचा हाच एक व्यवहार.

[अर्थ: अरे अर्जुना, तू हे जाणून घे की सर्व कर्म हे प्रकृती (ब्रह्म) मधूनच उत्पन्न झालेले आहे, कारण हे कर्म प्रकृतीच्या नियमांनुसारच चालते.]

२. दुसरे कडवे (भावार्थ: प्रकृतीचा आधार)

आणि ते ब्रह्म, मूळ रूप ज्याचे,
अक्षर ब्रह्मातून आले ते साचे;
अविनाशी परब्रह्म आहे मूळ शक्ती,
तिच्याच प्रेरणेने होते ही उत्पत्ती.

[अर्थ: आणि ते ब्रह्म (प्रकृती/वेद) देखील अविनाशी परब्रह्मापासून (परमात्म्यापासून) उत्पन्न झालेले आहे. ती अंतिम शक्तीच या निर्मितीचे कारण आहे.]

३. तिसरे कडवे (भावार्थ: ईश्वराचे सर्वव्यापकत्व)

तोच परमात्मा सर्वत्र व्यापला,
प्रत्येक कणात नित्य तो राहिला;
सर्वव्यापी तत्त्व, जे शाश्वत सत्य,
त्याविण नाही या जगात अन्य गत्य.

[अर्थ: तोच परमात्मा सर्वत्र व्यापलेला आहे, प्रत्येक गोष्टीत त्याचे अस्तित्व आहे. तो सर्वव्यापी आहे, हेच अंतिम सत्य आहे.]

४. चौथे कडवे (भावार्थ: कर्मात ईश्वराची स्थिती)

त्यामुळे ते ब्रह्म, ते सर्वगत देव,
नित्य यज्ञात आहे त्याचा भाव;
प्रत्येक कर्तव्य, निष्काम आराधना,
तिथेच त्याची खरी अधिष्ठापना.

[अर्थ: म्हणूनच, ते सर्वव्यापी परब्रह्म (परम तत्त्व) नेहमीच 'यज्ञ' (म्हणजेच कर्तव्यकर्मात) प्रतिष्ठित असते. निष्ठेने केलेले कर्तव्य हीच त्याची खरी पूजा आहे.]

५. पाचवे कडवे (भावार्थ: निष्काम कर्माचे महत्त्व)

यज्ञ म्हणजे नाही केवळ अग्नीत आहुती,
फळ सोडून केलेली सेवा, तीच खरी भक्ती;
ज्या कर्मातून फळाची आशा गळे,
तेथेच ईश्वराचे अस्तित्व खुले.

[अर्थ: 'यज्ञ' म्हणजे केवळ अग्नीत आहुती देणे नव्हे, तर फळाची आसक्ती न ठेवता केलेली सेवा हीच खरी भक्ती आहे. निष्काम कर्मातच ईश्वराचा अनुभव येतो.]

६. सहावे कडवे (भावार्थ: जीवनाचा उद्देश)

म्हणून मानवा, कर्म सोडू नको,
फळाच्या पाठी कधी धावू नको;
कर्म करी तू, त्याचे स्वरूप ओळखून,
परमेश्वर आहे तुझ्याच जवळ राहून.

[अर्थ: म्हणून हे मानवा, कर्म करणे सोडू नकोस आणि फळाच्या मागे लागू नकोस. कर्माचे हे स्वरूप ओळखून तू कार्य कर, कारण परमेश्वर तुझ्याच कर्मात वास करतो.]

७. सातवे कडवे (भावार्थ: समारोप)

हाच संदेश, हाच कर्मयोग साधा,
जीवनात प्राप्त होई मग खरी संपदा;
नित्य कर्तव्य, नित्य भक्तीचा नेम,
तुझ्या ठायी वसे मग भगवंत सप्रेम.

[अर्थ: हाच कर्मयोगाचा सोपा सिद्धांत आहे, याचे पालन केल्यास जीवनात खरी समृद्धी प्राप्त होते. नित्य आपले कर्तव्य करणे हाच परमेश्वराप्रती असलेला खरा प्रेमभाव आहे.]

🖼� संदेश आणि संकल्प:

संदेश: प्रत्येक कर्म, ते कितीही लहान असो, ते परमेश्वराच्याच नियमातून आलेले आहे. त्यामुळे आपले कर्तव्य निष्काम भावनेने करणे, म्हणजे साक्षात भगवंताची सेवा करणे होय.
संकल्प: आपण आपले सर्व कर्तव्यकर्म (यज्ञ) हे भगवंताला समर्पित करून, फळाची आसक्ती न ठेवता पार पाडू या.

🎁🧘🏻�♂️🕉�📜🙏✨⭐💫🌼🌿

--अतुल परब
--दिनांक-21.11.2025-शुक्रवार.
===========================================