👑 मृत्यूचे अटल सत्य: कबीरांचे वैराग्य ⏳👑⚰️🥀⏳⚖️👑⛓️🙏🕊️

[Atul Kaviraje]

कबीर दास जी के दोहे-

आय हैं सो जाएँगे, राजा रंक फकीर।
एक सिंहासन चढ़ि चले, एक बँधे जात जंजीर॥२३॥

संत कबीरदासजींच्या या महत्त्वपूर्ण दोह्याचा भावार्थ व्यक्त करणारी, वैराग्यपूर्ण, रसाळ आणि यमकबद्ध अशी सात कडव्यांची सुंदर मराठी कविता

👑 मृत्यूचे अटल सत्य: कबीरांचे वैराग्य ⏳

(संत कबीरदासजींच्या दोह्यावर आधारित कविता)

दोहा: आय हैं सो जाएँगे, राजा रंक फकीर। एक सिंहासन चढ़ि चले, एक बँधे जात जंजीर॥२३॥

१. पहिले कडवे (भावार्थ: जन्माचे अंतिम सत्य)

या जगात आले, ते जाणार सारे,
हेच एक सत्य, जगालाही प्यारे;
नियतीचा नियम, कधी न टळणार,
राजा असो रंक, सगळेच जाणार.

[अर्थ: या जगात ज्याचा जन्म झाला आहे, त्याचा मृत्यू निश्चित आहे. तो राजा असो, गरीब असो वा फकीर, कोणालाही मृत्यू टाळता येत नाही.]

२. दुसरे कडवे (भावार्थ: सामाजिक भेदभावाचा अंत)

राजा तो संपत्ती, वैभव गाजवी,
रंक दीनवाणी, दुःखात धाववी;
फकीर अलिप्त, वैराग्य धरूनी,
काळ कोणास न सोडी, हे घ्यावे स्मरूनी.

[अर्थ: राजा, गरीब आणि संन्यासी (फकीर) या तिघांची जीवनशैली भिन्न असली तरी, मृत्यू या तिघांमध्ये कोणताही भेदभाव करत नाही.]

३. तिसरे कडवे (भावार्थ: शेवटच्या यात्रेतील फरक)

जाण्याची पद्धत, दिसे जरी वेगळी,
एक जण चाले, सिंहासनी सजली;
वैभवाने सारी, त्याची अंतिम यात्रा,
मृत्यूसमोर सारे, धन, मान, पात्रता.

[अर्थ: एकाचे शव सन्मानाने, सिंहासनासारख्या सजलेल्या पालखीतून (वैभवात) अंतिम यात्रेसाठी जाते.]

४. चौथे कडवे (भावार्थ: बंधनातून जाणारा)

तर दुसरा जातो, बांधुनी जंजीर,
भोगूनिया दुःख, रंक तो फकीर;
साखळदंडात, जीव त्याचा अडके,
आशा, मोह-मायेत, तो नित्य फडके.

[अर्थ: तर दुसरा (गरीब/कैदी) जंजीरांनी (साखळदंडांनी) बांधला जाऊन जातो. किंवा, आसक्तीच्या बंधनात अडकलेला जीव दुःख भोगत जातो.]

५. पाचवे कडवे (भावार्थ: बाह्य देखाव्याची नश्वरता)

बाहेरचा देखावा, कितीही तो मोठा,
अंतिम सत्य मात्र, आहे फारच छोटा;
मातीचे हे शरीर, मातीतच मिळे,
सत्ता, संपत्ती, इथेच ते गळे.

[अर्थ: मृत्यूच्या वेळी बाह्य देखावा कितीही भव्य असला तरी, ते सर्व इथेच राहते. शरीर नश्वर आहे आणि मातीला मिळते.]

६. सहावे कडवे (भावार्थ: ज्ञानाचा संदेश)

कबीरदासजी म्हणे, जाणा हेच ज्ञान,
कशास बा अहंकार, कशास हा मान;
आयुष्याचा काळ, क्षणांत संपतो,
सद्कर्माचा भाव, एकच उरतो.

[अर्थ: कबीर सांगतात की, या नश्वर जगाचा अहंकार कशाला? आयुष्य क्षणभंगुर आहे, फक्त चांगली कर्मेच शेवटी सोबत राहतात.]

७. सातवे कडवे (भावार्थ: अंतिम निष्कर्ष)

भेदाभेद सारे, येथेच थांबले,
वैराग्याचे बीज, मनी रोवले;
मृत्यू आहे सत्य, स्वीकारावे आज,
करावे सत्कार्य, हाच जीवनाचा साज.

[अर्थ: मृत्यूसमोर सर्व भेद संपतात, म्हणून वैराग्याचा स्वीकार करा. मृत्यू हे सत्य मानून, सत्कार्य करणे हेच जीवनाचे खरे सौंदर्य आहे.]

👑⚰️🥀⏳⚖️👑⛓️🙏🕊�

--अतुल परब
--दिनांक-21.11.2025-शुक्रवार.       
===========================================