🦢 देवी सरस्वती: शिक्षण आणि संस्कृतीची जननी 📖🦢 📖 🎶 💡 🇮🇳 🙏 🎓

[Atul Kaviraje]

(शिक्षण आणि संस्कृतीत देवी सरस्वतीची भूमिका)
'शिक्षण आणि संस्कृती' मध्ये देवी सरस्वतीची भूमिका -
देवी सरस्वतीची 'शिक्षण आणि संस्कृती' मध्ये भूमिका-
(The Role of Goddess Saraswati in Education and Culture)

शिक्षण आणि संस्कृतीमध्ये देवी सरस्वतीच्या भूमिकेचे वर्णन करणारी सात कडव्यांची सुंदर, अर्थपूर्ण आणि यमकबद्ध मराठी कविता

🦢 देवी सरस्वती: शिक्षण आणि संस्कृतीची जननी 📖

१. विद्येची देवता

शारदे माते, तू श्वेतवर्णी,
वीणावादिनी, विद्येची देवता, ज्ञान-कलांची स्वामिनी।
कमळावर विराजसी, हाती पुस्तक-माळ,
अज्ञान, अंधार सारा, करसी क्षणार्धात दूर।

(अर्थ: हे शारदे माते, तू पांढऱ्या रंगाची आहेस आणि वीणा वाजवणारी आहेस. तू विद्येची देवता आणि ज्ञान व कलांची मालकीण आहेस. तू कमळावर बसलेली आहेस आणि हातात पुस्तक व माळ धारण केली आहेस. तू अज्ञान व अंधार त्वरित दूर करतेस.)

२. शिक्षणाची ज्योत

तूच दिली जगाला, पहिली अक्षरओळख,
मनात पेरली, शिक्षणाची ती भूक।
श्रुती, स्मृती, वेद, तुझीच तर देणगी,
बुद्धीला मिळाली, यामुळे नवी जिवंतगी।

(अर्थ: तूच जगाला पहिली अक्षरांची ओळख करून दिलीस. तूच लोकांच्या मनात शिक्षणाची तीव्र इच्छा निर्माण केलीस. श्रुती, स्मृती आणि वेद हे सारे तुझेच वरदान आहे. यामुळे बुद्धीला नवीन चेतना मिळाली आहे.)

३. संस्कृतीचे मूळ

संस्कृतीचे सारे, मूळ तुझ्या वाणीत,
भाषा, साहित्य, संगीत, तुझ्याच कृतीत।
कवी, लेखक, गायक, तुझीच लेकरे,
तुझ्याच बळावरती, सारे ज्ञान पसरे।

(अर्थ: संस्कृतीचे सर्व आधार तुझ्या बोलण्यात (वाणीत) आहेत. भाषा, साहित्य आणि संगीत हे सर्व तुझ्या कृपेनेच आहेत. कवी, लेखक आणि गायक हे तुझेच पुत्र आहेत आणि त्यांच्याद्वारेच सर्व ज्ञान पसरते.)

४. शुद्ध विचारांची प्रेरणा

विचारांना देते, तू निर्मळता,
मनाला लाभे, शुद्ध अशी शांतता।
सत्य, असत्याचा, विवेक तूच देई,
योग्य मार्गावर चालण्याची, प्रेरणा होई।

(अर्थ: तू विचारांना शुद्धता प्रदान करतेस आणि मनाला शांतता प्राप्त होते. सत्य आणि असत्यामधील योग्य निवड करण्याची बुद्धी तूच देतेस, ज्यामुळे योग्य मार्गावर चालण्याची प्रेरणा मिळते.)

५. कलेचा विकास

नृत्य, नाट्य आणि चित्रकला महान,
तुझ्याच कृपेने, मिळे त्यांना मान।
कलाकारांना तू, देतेस प्रतिभा,
संस्कृतीचा वारसा, टिकून राहे शोभा।

(अर्थ: नृत्य, नाट्य आणि चित्रकला या महान कलांना तुझ्या कृपेमुळेच आदर मिळतो. तू कलाकारांना प्रतिभा देतेस, ज्यामुळे संस्कृतीचा वारसा सुंदरपणे टिकून राहतो.)

६. विद्यार्थ्यांचा आधार

विद्यार्थ्यांच्या मनी, तुझाच विश्वास,
परीक्षा, संघर्ष, तुझाच त्यांना ध्यास।
एकाग्रता, समर्पण, तुझ्याच कृपेने येई,
जीवनात यशाची, नवी पहाट होई।

(अर्थ: विद्यार्थ्यांच्या मनात तुझाच विश्वास असतो. परीक्षा आणि संघर्षाच्या वेळी त्यांना तुझीच ओढ असते. एकाग्रता आणि समर्पण तुझ्या आशीर्वादानेच मिळते, ज्यामुळे जीवनात यशाची नवी सकाळ उगवते.)

७. नमन आणि कृतज्ञता

आम्ही तुझे भक्त, शरण आलो पाया,
ज्ञान आणि संस्कृतीची, अखंड ठेव छाया।
जय जय शारदे माता, वरदात्री वर देई,
भारतभूमीत ज्ञानाची, गंगा वाहत राही।

(अर्थ: आम्ही तुझे भक्त आहोत आणि तुझ्या चरणी शरण आलो आहोत. ज्ञान आणि संस्कृतीची कृपा आमच्यावर कायम ठेव. हे वरदात्री शारदे माता, तुझा जयजयकार असो आणि भारताच्या भूमीवर ज्ञानाची गंगा सतत वाहत राहो.)

📝 सारांश (Emoji Saransh):
🦢 📖 🎶 💡 🇮🇳 🙏 🎓

--अतुल परब
--दिनांक-21.11.2025-शुक्रवार.
===========================================