संत सेना महाराज-संत एकनाथ- “सांवता, नामा, दामाजाण-2-🙏 🌹 🚩 🕉️ 📿 ✨ 💡

[Atul Kaviraje]

                     "संत चरित्र"
                    ------------

        संत सेना महाराज-

विस्तृत विवेचन (Detailed Elaboration) — परिच्छेद १ (४ ओळी)

सांवता माळी, नामा शिंपी,
दामा, नारा, विठा, कबीर—
हे सर्व वेगवेगळ्या थरातील असूनही
भक्तीत समान उंचीला पोहोचले.

विस्तृत विवेचन — परिच्छेद २ (४ ओळी)

कबीर विणकर, सेना न्हावी,
जगमित्र आणि नरसी ब्राह्मण—
हे सर्व भक्तिभावाने परमात्मा-लाभी झाले;
जात-पात येथे गौण ठरली.

विस्तृत विवेचन — परिच्छेद ३ (४ ओळी)

ही नावे उच्चारून एकनाथ
समाजाला संदेश देतात की
भक्तीचे क्षेत्र सर्वांसाठी खुले असून
जन्म नव्हे तर निष्ठा महत्त्वाची.

उदाहरण (४ ओळी)

जसे पाण्याची चव
त्याच्या भांड्यावर अवलंबून नसते,
तसे देवभक्तीचे सामर्थ्य
जात किंवा व्यवसायावर अवलंबून नसते.

२. दुसरे कडवे: भक्तांचा प्रभाव आणि समर्पण 🕯�
अभंग (४ ओळी)

"दिवटे निष्ठती बया दार लाव॥"

अर्थ (Meaning) — ४ ओळी

'दिवटे' म्हणजे दिवे, मशाली;
'निष्ठती' म्हणजे विझतात;
'बया दार लाव' म्हणजे—हे बये,
आता दिवे विझले, तू दार बंद कर.

सखोल भावार्थ — परिच्छेद १ (४ ओळी)

येथे 'दिवटे' म्हणजे
संत-सहवासातील प्रकाश, ज्ञानज्योती
आणि नामसंकीर्तनाने मिळणारा तेज—
तो समारंभ संपतो, असा संकेत.

सखोल भावार्थ — परिच्छेद २ (४ ओळी)

दार लावणे म्हणजे मनाचे रक्षण,
भक्तीने उजळलेला अंतर्मनाचा दिवा
मायेच्या वाऱ्यांपासून जपणे
आणि अंतर्मुख होऊन राहणे.

सखोल भावार्थ — परिच्छेद ३ (४ ओळी)

बाहेरील गोंगाट, वासना,
मत्सर, द्वेष, मोह यांना
मनात प्रवेश होऊ न देता
भक्तीची शुद्धता कायम ठेवणे.

उदाहरण (४ ओळी)

जसे यज्ञ संपल्यावर
अग्नीची पवित्रता जपण्यास
यज्ञकुंड सुरक्षित ठेवतो,
तसाच मनाचा दिवा जपावा लागतो.

💡 समारोप (Samarop – Conclusion)
परिच्छेद — ४ ओळी

हा अभंग सामाजिक समता,
भक्तीतील सर्वसमावेशकता
आणि अंतर्मुख साधनेचे तत्त्व
अत्यंत सुंदररीत्या व्यक्त करतो.

🎯 निष्कर्ष (Nishkarsha – Summary)
परिच्छेद — ४ ओळी

खरी सिद्धी जात-पातीत नसून
भक्तीनिष्ठ जीवनात आहे.
संतांचा सहवास म्हणजे 'दिवटे निष्ठती'—
जीवन उजळवणारी अखंड प्रकाशज्योत.

🙏 🌹 🚩 🕉� 📿 ✨ 💡

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-22.11.2025-शनिवार.
===========================================