🙏 जलसंवर्धन - जीवनाचा आधार 🙏 जलाशयाचे रक्षण, भविष्याचे संरक्षण-💧🌍😔🧑‍🤝‍🧑

[Atul Kaviraje]

जलसंवर्धन - जीवनाचा आधार-

🙏 जलसंवर्धन - जीवनाचा आधार 🙏

जलाशयाचे रक्षण, भविष्याचे संरक्षण

विषय: जलसंवर्धन (पाणी वाचवणे) स्वरूप: ७ कडव्यांची, प्रत्येकी ४ ओळींची, यमकबद्ध, साधी आणि अर्थपूर्ण कविता.

१. पहिले कडवे

पाणी म्हणजे जीवन, पाण्याचे हे मोल,
अमूल्य हा ठेवा, जपायला नको तोल.
जलाविना सृष्टी ही, पडे उदास सारी,
पाणी वाचवणे हीच, जबाबदारी आपली खरी. 💧🌍😔🧑�🤝�🧑

अर्थ (Meaning): पाणी हेच जीवन आहे, त्याचे महत्त्व (मोल) खूप आहे. हा अमूल्य ठेवा जपताना आपण त्याचा तोल (गरजेपेक्षा जास्त वापर) घालवू नये. पाण्याशिवाय ही संपूर्ण सृष्टी उदास होईल. त्यामुळे पाणी वाचवणे हीच आपली खरी जबाबदारी आहे.

२. दुसरे कडवे

नद्या, तलाव आणि, विहिरीचे पाणी,
पावसाचे थेंब-थेंब, ओळखावे शहाणी.
जमिनीत मुरवावे, भूगर्भाचे जल,
भविष्यासाठी करू, जल संवर्धनाची पहल. 🌧�🏞�🌱💡

अर्थ (Meaning): नद्या, तलाव आणि विहिरीतील पाणी तसेच पावसाचे प्रत्येक थेंब किती महत्त्वाचे आहेत, हे आपण शहाणपणाने ओळखले पाहिजे. पाणी जमिनीत मुरवून भूगर्भातील पाण्याची पातळी वाढवावी. भविष्यासाठी जल संवर्धनाची सुरुवात (पहल) आपण केली पाहिजे.

३. तिसरे कडवे

टंचाईचे संकट, दारात उभे असे,
पाण्याची किंमत, मग जीवांत बिंबसे.
नळ वाहता दिसला, त्वरित बंद करा,
पाण्याची बचत ही, मोठी सेवा धरा. 🛑💰🤲

अर्थ (Meaning): जेव्हा पाण्याची टंचाई (कमतरता) होते, तेव्हा हे संकट दारात उभे राहते. तेव्हा पाण्याची खरी किंमत जीवावर बिंबते. जर नळ वाहत असेल तर लगेच बंद करा. पाण्याची बचत करणे ही एक मोठी सेवा आहे असे समजा.

४. चौथे कडवे

शेतीत पाण्याचा, जपून करू वापर,
ठिबक सिंचनाची, पद्धत घेऊ स्वीकर.
जलसंधारणाची, अनेक कामे होती,
बंधारे, तलाव, मातीची कामे करिती. 🧑�🌾🏞�🚧

अर्थ (Meaning): शेतीत पाण्याचा वापर जपून आणि योग्य प्रमाणात केला पाहिजे. ठिबक सिंचनाची पद्धत आपण स्वीकारली पाहिजे. जलसंधारणाची (पाणी साठवण्याची) अनेक कामे, जसे की बंधारे बांधणे आणि तलाव तयार करणे, आपण करू शकतो.

५. पाचवे कडवे

जल प्रदूषण थांबवा, नदी नाले स्वच्छ करा,
घातक रसायनांना, पाण्यात सोडू नका जरा.
जलचरांचे जीवन, त्यात आहे अडले,
स्वच्छ पाण्यासाठी, हात जोडू सगळे. 🐠🧼✋

अर्थ (Meaning): पाण्याचे प्रदूषण थांबवा आणि नदी-नाले स्वच्छ ठेवा. घातक रासायनिक पदार्थ (रसायनांना) पाण्यात अजिबात सोडू नका. जलचर प्राण्यांचे (मासे वगैरे) जीवन यावर अवलंबून आहे. स्वच्छ पाण्यासाठी आपण सर्वजण एकत्र येऊन काम करूया.

६. सहावे कडवे

पाणी वाचवा घोष, लावू घराघरात,
प्रत्येक व्यक्तीने घ्यावा, हाच मनात वरात.
एकमेकांना देऊ, पाणी जपण्याची शिकवण,
उद्याच्या पिढीसाठी, हेच मोठे उपकार. 📣🏡👩�🏫💖

अर्थ (Meaning): पाणी वाचवा, असा नारा आपण प्रत्येक घरात देऊया. प्रत्येक व्यक्तीने मनात ही शपथ (वरात) घ्यावी. पाणी जपण्याची शिकवण आपण एकमेकांना देऊया. हेच उद्याच्या पिढीसाठी सर्वात मोठे उपकार ठरतील.

७. सातवे कडवे

पाणी आहे तरच, आपले आहे भविष्य,
जल संवर्धनाचे, ठेवूया एकच लक्ष्य.
सजीव सृष्टीचा हा, आधार आहे खास,
जलाचे महत्त्व, आज करूया भास. 💧🔮🎯🌿

अर्थ (Meaning): पाणी असेल तरच आपले भविष्य सुरक्षित आहे. जल संवर्धनाचे हे एकच ध्येय (लक्ष्य) आपण ठेवूया. पाणी हा सजीव सृष्टीचा एक खास आधार आहे. पाण्याचे महत्त्व आज आपण सर्वांना समजावून देऊया.

इमोजी सारांश (Emoji Summary)
💧🌍😔🧑�🤝�🧑 🌧�🏞�🌱💡 faucet 🛑💰🤲 🧑�🌾 irrigation 🏞�🚧 pollutant 🐠🧼✋ 📣🏡👩�🏫💖 💧🔮🎯🌿

हे सर्व इमोजी पाणी, पृथ्वी, जबाबदारी, पाऊस, निसर्ग, बचत, शेती, प्रदूषण, शिक्षण आणि भविष्य यांचे प्रतीक आहेत.

--अतुल परब
--दिनांक-23.11.2025-रविवार.
===========================================