🙏 संत कबीर दास जी के दोहे -॥२६॥-1-👤👑💥❓💔🤒⏳💊💡🎯

[Atul Kaviraje]

कबीर दास जी के दोहे-

जहाँ आपा तहाँ आपदां, जहाँ संशय तहाँ रोग।
कह कबीर यह क्यों मिटे, चारों धीरज रोग॥२६॥

भावार्थ- जहाँ मनुष्य में घमंड हो जाता है वहाँ उस पर आपत्तियाँ आने लगती हैं और जहाँ संदेह होता है वहाँ निराशा और चिंता होने लगती है। कबीरदास जी कहते हैं की यह चारों रोग धीरज से हीं मिट सकते हैं।

🙏 संत कबीर दास जी के दोहे - मराठी विवेचन 🙏

दोहा: "जहाँ आपा तहाँ आपदां, जहाँ संशय तहाँ रोग।

कह कबीर यह क्यों मिटे, चारों धीरज रोग॥२६॥"

१. आरंभ (Introduction/Arambh) 🌅
संत कबीर दास जी हे भारतीय भक्ती परंपरेतील एक महान संत आणि रहस्यवादी कवी होते. त्यांच्या दोह्यांमध्ये जीवनातील गहन सत्ये अत्यंत साध्या भाषेत आणि प्रतीकात्मक रूपात मांडलेली आहेत. प्रस्तुत दोह्यात कबीरजी मानवाच्या आंतरिक दुर्बलतांवर प्रकाश टाकतात, ज्यामुळे त्याला जीवनात दुःख आणि त्रास सहन करावे लागतात. हे दोहे 'अहंकार' (आपा) आणि 'संशय' (doubt) या दोन मुख्य मानसिक विकारांचे दुष्परिणाम स्पष्ट करतात आणि त्या विकारांवर 'धीरज' (धैर्य) हा एकमेव उपाय सांगतात.

२. प्रत्येक ओळीचा अर्थ (Meaning of each Line/Pratyek Olicha Arth) 💡
हा दोहा चार भागांमध्ये विभागलेला आहे:

अ. जहाँ आपा तहाँ आपदां:
जहाँ आपा: जिथे 'आपा' (म्हणजे 'मी', अहंकार, गर्व किंवा स्वार्थ) असतो.

तहाँ आपदां: तिथे 'आपदां' (म्हणजे संकट, विपत्ती, दुःख किंवा त्रास) असतो.

अर्थ: जिथे अहंकार असतो, तिथे निश्चितपणे संकटे येतात.

ब. जहाँ संशय तहाँ रोग:
जहाँ संशय: जिथे 'संशय' (म्हणजे शंका, अविश्वास, मनातील अस्थिरता) असतो.

तहाँ रोग: तिथे 'रोग' (शारीरिक किंवा मानसिक व्याधी, अशांतता) असतो.

अर्थ: जिथे संशय असतो, तिथे शारीरिक आणि मानसिक रोग उत्पन्न होतात.

क. कह कबीर यह क्यों मिटे:
कह कबीर: कबीर दास जी विचारतात.

यह क्यों मिटे: ही संकटे आणि रोग कसे नष्ट होतील.

अर्थ: कबीरजी म्हणतात की, अहंकार आणि संशयामुळे आलेली ही संकटे आणि रोग कसे दूर होतील?

ड. चारों धीरज रोग:
चारों धीरज: यासाठी 'धीरज' (म्हणजे धैर्य, संयम आणि सहनशक्ती) वापरा.

रोग: येथे 'रोग' चा अर्थ 'उपाय' किंवा 'औषध' असा घेतला आहे. (टीप: 'रोग' या शब्दाचा उपयोग 'औषध' म्हणून करणे हा कबीरजींचा विशिष्ट भाषिक वापर आहे.)

अर्थ: (कबीरजी उत्तर देतात की) या सर्व विकारांवर धैर्य हेच एकमेव औषध आहे.

६. सुव्यवस्थित इमोजी (Neatly Arranged Emojis) ✨
👤👑💥❓💔🤒⏳💊💡🎯

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-24.11.2025-सोमवार.
===========================================