भारत गणराज्याच्या स्थापनेचा पाया: स्वातंत्र्य आणि फाळणीचे पर्व (१९४७) 🇮🇳💔-

[Atul Kaviraje]

The Founding of the Republic of India (1947): On November 25, 1947, India adopted the "Indian Independence Act," which laid the foundation for the partition of India and the creation of Pakistan.

भारत गणराज्याची स्थापना (1947): 25 नोव्हेंबर 1947 रोजी, भारताने "भारतीय स्वतंत्रता कायदा" स्वीकारला, ज्यामुळे भारताचे विभाजन आणि पाकिस्तानाची निर्मिती झाली.

भारत गणराज्याच्या स्थापनेचा पाया: स्वातंत्र्य आणि फाळणीचे पर्व (१९४७) 🇮🇳💔-

स्वातंत्र्यपर्वाचा जयघोष (१९४७) - एक दीर्घ कविता

१. कडवे (Stanza 1) - स्वातंत्र्याची पहाट 🌅

युगे अठराशे झाली, अंधार संपला सारा,
पहाट उगवली ती, नवा मिळाला किनारा;
१५ ऑगस्ट उजाडला, ध्वज गगनी फडकला,
पण देश दुभंगून, तो आनंद फिकटला.

अर्थ: शेकडो वर्षांची गुलामी संपली. स्वातंत्र्याची नवी पहाट उगवली आणि १५ ऑगस्ट रोजी आकाशात आपला राष्ट्रध्वज फडकला. पण देशाची फाळणी झाल्यामुळे तो आनंद काहीसा कमी झाला.

२. कडवे (Stanza 2) - फाळणीची वेदना 💔

एका रात्रीत रेषा, कुणी नकाशात ओढली,
रॅडक्लिफ नावाच्या, त्या अनोळखी हातांनी ती रंग काढली;
अखंड भूमीचे झाले, क्षणार्धात दोन तुकडे,
हृदय गळ्याशी आले, वाहिले अश्रूंचे थेंब मोठे.

अर्थ: एका रात्रीत, सर रॅडक्लिफ नावाच्या अनोळखी व्यक्तीने नकाशात रेषा ओढून भारताचे दोन तुकडे केले. देशाचे विभाजन झाले आणि सर्वांचे हृदय भरून आले, खूप दुःख झाले.

३. कडवे (Stanza 3) - विस्थापनाचा प्रवास 🛤�

लाखो माणसे निघाली, सोडून आपली माती,
हिंसाचाराच्या त्या ज्वाला, पेटल्या दिन-रात्री;
कुटुंबे तुटून गेली, ना राहिला आधार,
निर्वासितांचे जीवन, झाला दारोदार प्रवास बेकार.

अर्थ: लाखो लोकांनी आपली जन्मभूमी सोडली. दिवसा-रात्री हिंसाचाराच्या घटना पेटल्या होत्या. अनेक कुटुंबे तुटली, आणि निर्वासितांना दारोदार भटकून जीवन जगावे लागले.

४. कडवे (Stanza 4) - नेतृत्वाचा निर्धार 🤝

नेहरूंची वाणी बोलली, नियतीची भेट ती,
संकल्प केला मोठा, उज्ज्वल भविष्याप्रती;
संघर्ष मोठा असला, तरी देश उभा राहिला,
लोकशाही आणि न्यायाचा, नवा मार्ग गवसला.

अर्थ: पंडित नेहरूंच्या 'नियतीने दिलेली भेट' (Tryst with Destiny) या भाषणातून भविष्यात देशाला उज्ज्वल बनवण्याचा संकल्प व्यक्त झाला. मोठा संघर्ष असूनही देश स्थिर राहिला आणि लोकशाही व न्यायाचा मार्ग निश्चित झाला.

५. कडवे (Stanza 5) - एकत्रीकरणाचे शिल्पकार 🗽

सरदार पटेलांनी, घेतली मोठी जबाबदारी,
संस्थानांना जोडले, नाही ठेवली बारी-सारी;
मुत्सद्देगिरी त्यांची, जणू लोहपुरुष बनला,
अखंड भारताचा नकाशा, त्यांच्या हाती जुळला.

अर्थ: सरदार वल्लभभाई पटेल यांनी संस्थानांना एकत्र आणण्याची मोठी जबाबदारी घेतली. त्यांच्या मुत्सद्देगिरीमुळे आणि कणखर भूमिकेमुळे अखंड भारताचा नकाशा जुळला. ते खऱ्या अर्थाने लोहपुरुष ठरले.

६. कडवे (Stanza 6) - घटनेची निर्मिती ✍️

एकेकडे चर्चा चाले, घटनेच्या त्या सभेत,
डॉ. आंबेडकर लिहिती, समानतेच्या दिशेत;
गरिबांसाठी न्याय, सर्वांसाठी हक्क तो,
गणराज्याचा विचार, मसुद्यात लिहिला तो.

अर्थ: दुसऱ्या बाजूला संविधान सभेत चर्चा सुरू होती आणि डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर समानतेचे तत्त्व घेऊन संविधान लिहीत होते. यात गरीब लोकांसाठी न्याय आणि सर्वांसाठी हक्क निश्चित करण्यात आले.

७. कडवे (Stanza 7) - गणराज्याचा पाया 🇮🇳

फाळणीचे अश्रू पुसले, आशेचे रोवले बीज,
१९४७ चा पाया, झाला भव्य आणि खात्रीज;
पुढे झाला स्वीकार, २६ जानेवारी ती आली,
प्रजासत्ताक भारत, नवी गाथा जन्मली.

अर्थ: फाळणीचे दुःख दूर करून, १९४७ मध्ये भविष्यातील आशेचे बीज रोवले गेले. हा पाया इतका मजबूत होता की, पुढे २६ जानेवारी १९५० रोजी प्रजासत्ताक भारत म्हणून नव्या गाथेचा जन्म झाला.

कविता सार (Emoji Saransh):
🎉 (स्वातंत्र्य) + 💔 (फाळणी) + ⚔️ (संघर्ष) + 💪 (पटेल) + 🏛� (संविधान सभा) = 🇮🇳 (भारत गणराज्य)

--अतुल परब
--दिनांक-25.11.2025-मंगळवार.
===========================================