विभाजन आणि संघर्षाचे दोन महत्त्वपूर्ण अध्याय:-1-⚖️🔪🕊️⚔️

[Atul Kaviraje]

The Adoption of the United Nations Partition Plan for Palestine (1947): On November 29, 1947, the United Nations General Assembly voted to adopt the partition plan for Palestine, which led to the creation of Israel.

पॅलेस्टाईनसाठी संयुक्त राष्ट्र संघाचा विभागणी योजना स्वीकारली (1947): 29 नोव्हेंबर 1947 रोजी, संयुक्त राष्ट्र महासभेने पॅलेस्टाईनसाठी विभागणी योजना स्वीकारली, ज्यामुळे इस्राईल राज्याची स्थापना झाली.

विभाजन आणि संघर्षाचे दोन महत्त्वपूर्ण अध्याय:-

पॅलेस्टाईनचा ऐतिहासिक २९ नोव्हेंबर

(१९४७: संयुक्त राष्ट्र संघाची विभागणी योजना | १९६४: पॅलेस्टाईन मुक्ती संघटनेची स्थापना)

परिचय (Introduction)

२९ नोव्हेंबर ही तारीख मध्यपूर्वेतील (Middle East) भूमीवर दीर्घकाळ चाललेल्या संघर्षाच्या दोन निर्णायक टप्प्यांशी जोडलेली आहे. ही तारीख एकाच वेळी कारणाची (UN Partition Plan, १९४७) आणि त्या कारणावरच्या प्रतिक्रियेची (PLO Foundation, १९६४) साक्षीदार आहे.

१९४७ मध्ये, याच दिवशी संयुक्त राष्ट्र महासभेने (UN General Assembly) पॅलेस्टाईन भूमीची अरब आणि ज्यू लोकांसाठी विभागणी करण्याची योजना स्वीकारली, ज्यामुळे १९४८ मध्ये इस्रायल राज्याची स्थापना झाली आणि हजारो पॅलेस्टिनी निर्वासित झाले. त्यानंतर १९६४ मध्ये, याच दुःखद पार्श्वभूमीवर पॅलेस्टिनी जनतेला त्यांचे हक्क आणि स्वतंत्र राष्ट्र मिळवून देण्यासाठी पॅलेस्टाईन मुक्ती संघटनेची (PLO) स्थापना झाली. या दोन घटनांनी पॅलेस्टाईन-इस्रायल संघर्षाला आंतरराष्ट्रीय स्तरावर केंद्रस्थानी आणले आणि या प्रदेशातील शांतता आणि अस्थिरतेचे समीकरण निश्चित केले.

📜🇵🇸इमोजी सारांश (Emoji Saransh)

⚖️🔪 - संयुक्त राष्ट्र संघाचा विभागणी निर्णय (१९४७).

💔🏚� - 'नक्बा' आणि पॅलेस्टिनी निर्वासित.

🇵🇸✊ - PLO ची स्थापना आणि संघर्षाचा आवाज (१९६४).

🕊�⚔️ - शांततेचा ध्यास आणि युद्धाची तयारी.

🌍🗓� - जागतिक राजकारणातील महत्त्वाचा टप्पा.

ऐतिहासिक घटनेचे महत्त्व आणि संपूर्ण विस्तृत विवेचन

मुख्य मुद्दे (Mukhya Mudde) आणि विश्लेषण (Vishleshān)

क्र.   मुख्य मुद्दा (Major Point)   उप-मुद्द्यांवर विश्लेषण (Analysis on Sub-points)

१

पार्श्वभूमी: ब्रिटिश मॅन्डेटचा अंत
१.१ वाढता तणाव: १९२० पासून पॅलेस्टाईन भूमीवर ज्यू आणि अरब लोकसंख्या वाढत असल्याने दोन्ही समुदायांमध्ये जमिनीवरून आणि हक्कांसाठी तीव्र संघर्ष सुरू होता. 😔
१.२ ब्रिटिशांची माघार: दुसऱ्या महायुद्धानंतर ब्रिटनने पॅलेस्टाईनवरील आपला मॅन्डेट (Mandate) सोडण्याचा निर्णय घेतला आणि हा प्रश्न संयुक्त राष्ट्र संघाकडे सोपवला.

२

२९ नोव्हेंबर १९४७: UN चा निर्णय
२.१ ठराव क्र. १८१: या दिवशी संयुक्त राष्ट्र महासभेने 'विभागणी योजना' (Partition Plan) स्वीकारली.
२.२ मताधिकार: ३३ देशांनी बाजूने, १३ देशांनी विरोधात आणि १० देशांनी तटस्थ मतदान केले. ⚖️
२.३ भूमीची वाटणी: या योजनेत पॅलेस्टाईनचे ५६% भूभाग ज्यूंना आणि ४३% भूभाग अरबांना देण्याचे प्रस्तावित होते.

३

योजनेची मूलतत्त्वे आणि स्वीकार
३.१ दोन राष्ट्रे, एक शहर: या योजनेत स्वतंत्र अरब राज्य आणि स्वतंत्र ज्यू राज्य स्थापन करण्याची तरतूद होती. 🔪
३.२ जेरुसलेम (Jerusalem): जेरुसलेम शहर आंतरराष्ट्रीय नियंत्रणाखाली (International Trusteeship) ठेवण्याची योजना होती.

४

तात्काळ प्रतिक्रिया आणि 'नक्बा' (१९४८)
४.१ अरब राष्ट्रांचा नकार: अरब राष्ट्रांनी (Arab States) या विभागणीला स्पष्टपणे नकार दिला, कारण बहुसंख्य अरब लोकसंख्या असलेल्या भूमीचे विभाजन त्यांना मान्य नव्हते. 💥
४.२ युद्ध आणि विस्थापन: १९४८ मध्ये इस्रायलच्या स्वातंत्र्याच्या घोषणेनंतर अरब-इस्रायल युद्ध सुरू झाले, ज्यामुळे हजारो पॅलेस्टिनी लोक निर्वासित झाले ('नक्बा' - विपत्ती).

५

पॅलेस्टिनींचा नेतृत्वाचा अभाव
५.१ विखुरलेले लोक: 'नक्बा' नंतर पॅलेस्टिनी लोक गाझा, वेस्ट बँक आणि शेजारील अरब देशांमध्ये विखुरले गेले. 💔
५.२ राजकीय शून्य: त्यांचे प्रतिनिधित्व करण्यासाठी कोणतीही मजबूत, एकसंध राजकीय संस्था नव्हती. त्यांचे हक्क इतर अरब राष्ट्रे किंवा निर्वासित शिबिरे (Refugee Camps) पाहत होते.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-29.11.2025-शनिवार.
===========================================