भारतीय पंतप्रधान इंदिरा गांधींची हत्या (1984):-2-👩‍👧‍👦👑⚔️🙏

[Atul Kaviraje]

The Assassination of Indian Prime Minister Indira Gandhi (1984): On November 29, 1984, the assassination of Indian Prime Minister Indira Gandhi led to political and social unrest across India.

भारतीय पंतप्रधान इंदिरा गांधींची हत्या (1984): 29 नोव्हेंबर 1984 रोजी, भारतीय पंतप्रधान इंदिरा गांधींची हत्या झाली, ज्यामुळे भारतात राजकीय आणि सामाजिक अस्थिरता निर्माण झाली.

भारतीय राजकारणातील आघात:-

६

सुरक्षा व्यवस्थेतील त्रुटी
६.१ अंगरक्षकांनीच हत्या: पंतप्रधानांच्या सुरक्षा पथकातील (Security Detail) सदस्यांनीच त्यांची हत्या केल्यामुळे देशाच्या सुरक्षा आणि गुप्तचर यंत्रणांवर (Intelligence Agencies) मोठा प्रश्नचिन्ह उभे राहिले. 🚨
६.२ धोरणात्मक बदल: यानंतर पंतप्रधानांच्या आणि अतिमहत्त्वाच्या व्यक्तींच्या (VVIP) सुरक्षेच्या धोरणांमध्ये मोठे बदल करण्यात आले.

७

पंजाबमधील संघर्षाची तीव्रता
७.१ खलिस्तानवादाला बळ: या हत्येने खलिस्तानवादी चळवळीला आणखी राजकीय रंग आणि बळ मिळाले, ज्यामुळे पंजाबमध्ये पुढील दशकातही हिंसक संघर्ष सुरू राहिला. 💔

८

इंदिरा गांधींचा वारसा
८.१ शक्तिशाली नेतृत्व: इंदिरा गांधींचा वारसा त्यांच्या धाडसी, निर्णायक आणि कधीकधी वादग्रस्त नेतृत्वासाठी (उदा. आणीबाणी - Emergency) ओळखला जातो. 👑
८.२ राजकीय ध्रुवीकरण: त्यांची हत्या धार्मिक आणि राजकीय ध्रुवीकरण (Polarization) वाढवणारी ठरली.

९

नोव्हेंबर १९८४: राजकीय अस्थिरतेचे प्रतीक
९.१ सतत तणाव: २९ नोव्हेंबर १९८४ पर्यंत देश हत्येच्या धक्क्यातून सावरला नव्हता आणि दंगलींचा, तसेच नव्या नेतृत्वाच्या आव्हानांचा तणाव कायम होता. ⏱️
९.२ राष्ट्रीय एकात्मतेचा प्रश्न: या घटनेमुळे राष्ट्रीय एकात्मता आणि विविधतेतील सलोखा राखण्याचे आव्हान अधिक मोठे झाले.

१०

निष्कर्ष आणि मूल्यमापन
१०.१ भारतीय इतिहासातील टर्निंग पॉइंट: ही हत्या भारतीय इतिहासातील एक 'टर्निंग पॉइंट' (Turning Point) होती, जिने राजकीय वारसा, राष्ट्रीय सुरक्षा आणि धार्मिक सलोख्यावर दीर्घकाळ परिणाम केला. ✨

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-29.11.2025-शनिवार.
===========================================