ज्ञान सभी दुखों को दूर करेगा। ज्ञान हमें स्वतंत्र करेगा-1-💡⛓️💥📚🧪👤🌌✨🧘🐦⬆️

[Atul Kaviraje]

SWAMI VIVEKANAND QUOTS-
Quote 2
Knowledge will remove all misery. Knowledge will make us free. This is the idea of Jnana-Yoga: knowledge will make us free! What knowledge? Chemistry? Physics? Astronomy? Geology? They help us a little, just a little. But the chief knowledge is that of your own nature. 'Know thyself.' You must know what you are, what your real nature is. You must become conscious of that infinite nature within. Then your bondages will burst.

🙏 स्वामी विवेकानंद सुविचार - हिंदी विवेचन 🙏

सुविचार: "ज्ञान सभी दुखों को दूर करेगा। ज्ञान हमें स्वतंत्र करेगा। यही ज्ञान-योग का विचार है: ज्ञान हमें स्वतंत्र करेगा! कौन सा ज्ञान? रसायन विज्ञान? भौतिक विज्ञान? खगोल विज्ञान? भूविज्ञान? वे हमें थोड़ा-सा, बस थोड़ा-सा मदद करते हैं। लेकिन मुख्य ज्ञान है आपके अपने स्वभाव का। 'खुद को जानो।' आपको यह जानना होगा कि आप क्या हैं, आपका वास्तविक स्वरूप क्या है। आपको भीतर निहित उस अनंत स्वरूप के प्रति सचेत होना होगा। तभी आपके बंधन टूटेंगे।"

॥ सुविचाराचा संपूर्ण आणि विस्तृत विवेचनपर लेख ॥

हा स्वामी विवेकानंद यांचा विचार वेदांत आणि ज्ञानयोग (Jnana Yoga) या तत्त्वज्ञानाचा आधारस्तंभ आहे. ते स्पष्ट करतात की मनुष्याचे खरे ध्येय केवळ भौतिक शिक्षण प्राप्त करणे नाही, तर आत्मज्ञान प्राप्त करणे आहे. हे आत्मज्ञानच दुःखातून मुक्ती आणि बंधनातून स्वातंत्र्य देऊ शकते.

१. ज्ञान दुःखाचे निवारणकर्ता (Knowledge as the Dispeller of Misery)
अ. दुःख आणि अज्ञान: स्वामीजींच्या मते, जीवनातील सर्व दुःखाचे मूळ कारण अज्ञान आहे. आपण स्वतःला शरीर आणि मन मानतो, हेच सर्वात मोठे अज्ञान आहे.

😔➡️💡

ब. ज्ञानाची भूमिका: खरे ज्ञान मनुष्याला त्याच्या अनंत आणि अविनाशी स्वरूपाची जाणीव करून देते, ज्यामुळे भौतिक दुःख तात्पुरते आणि गौण वाटू लागते.

💫🛡�

क. उदाहरणासह (Example): जसे दोरीला साप समजून आपण घाबरतो (अज्ञान), पण जेव्हा आपल्याला ज्ञान होते की ती दोरी आहे, तेव्हा भीती (दुःख) दूर होते.

🐍➡️繩

२. स्वातंत्र्याचा मार्ग आणि ज्ञानयोग (The Path to Freedom and Jnana Yoga)
अ. ज्ञानाने मुक्ती: ज्ञानयोग (योग द्वारा ज्ञान की प्राप्ति) हा असा मार्ग आहे जो मानवी बंधने (उदा. जन्म-मृत्यू, कर्मफल, आसक्ती) तोडून मुक्ती (मोक्ष) देतो.

🕊�🚪

ब. बंधने: आपली बंधने बाहेर नसून, आपल्या मनात आहेत. अज्ञानामुळे आपण स्वतःला मर्यादित मानतो.

⛓️❌

क. उदाहरणासह (Example): पिंजऱ्यात बंद असलेला पक्षी जेव्हा दरवाजा उघडा आहे हे जाणतो (ज्ञान), तेव्हा तो उडून जातो (स्वातंत्र्य), त्याला पिंजरा तोडण्याची गरज नसते.

🐦🔓

३. 'ज्ञान' म्हणजे काय? (What Knowledge is It?)
अ. भौतिक विज्ञान गौण: स्वामीजी भौतिक विज्ञानाचे (केमिस्ट्री, फिजिक्स) महत्त्व कमी लेखत नाहीत, पण ते म्हणतात की ही विज्ञाने केवळ थोडीशी मदत करतात. ते बाह्य जगाचे ज्ञान आहे.

🔬🔭🤏

ब. मुख्य ज्ञानाची ओळख: मुख्य ज्ञान ते आहे जे आपल्याला आपले वास्तविक स्वरूप (Real Nature) ओळखायला लावते.

🔑👤

क. उदाहरणासह (Example): एखाद्या व्यक्तीला जगातील सर्व देशांची राजधानी माहीत असेल, पण त्याला स्वतःचे खरे सामर्थ्य माहीत नसेल, तर ते ज्ञान अपूर्ण आहे.

🌍📚➡️❓

४. 'खुद को जानो' - आत्मज्ञानाची आज्ञा ('Know Thyself' - The Command of Self-Knowledge)
अ. प्राचीन उपदेश: 'Know thyself' हे ग्रीक तत्त्वज्ञान आणि उपनिषदांचे अंतिम सत्य आहे.

📜🧘

ब. स्वतःची ओळख: आपण हे शरीर, हे मन किंवा ही बुद्धी नाही; आपण अनंत आणि शुद्ध 'आत्मा' आहोत. ही ओळख करणे हेच खरे ज्ञान.

✨♾️

क. उदाहरणासह (Example): नाटक करणारा अभिनेता जेव्हा वेशभूषा काढतो, तेव्हा त्याला आठवते की तो केवळ एक पात्र नाही, तर तो स्वतः एक व्यक्ती आहे.

🎭➡️👤

५. वास्तविक स्वरूप (Real Nature) आणि त्याचे दर्शन
अ. वास्तविक स्वरूप: आपले वास्तविक स्वरूप सच्चिदानंद (सत् - अस्तित्व, चित् - चेतना, आनंद - परमानंद) आहे. ते कधीही बदलणारे नाही.

🕉� आनंद

ब. जाणण्याची आवश्यकता: आपल्याला हे जाणून घ्यावे लागेल, केवळ वाचावे किंवा ऐकावे लागणार नाही. ही अनुभूती आहे.

🧐🧠

क. उदाहरणासह (Example): गोडपणाबद्दल केवळ वाचून किंवा ऐकून उपयोग नाही, जोपर्यंत आपण स्वतः साखर खाऊन गोडपणाची अनुभूती घेत नाही.

🍬👅

⭐ सारांश (Summary of Emojis):

💡⛓️💥📚🧪👤🌌✨🧘🐦⬆️🦁💪🚩🏔�

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-28.11.2025-शुक्रवार.
===========================================