🩸 गिलोटिनचा पहिला वापर (1792): क्रांतीचे क्रूर प्रतीक 🔪-2-

[Atul Kaviraje]

The First Known Use of the Guillotine (1792): On November 30, 1792, the guillotine was used for the first time to execute a criminal in France during the French Revolution.

गिलोटिनचा पहिला वापर (1792): 30 नोव्हेंबर 1792 रोजी, फ्रेंच क्रांती दरम्यान फ्रान्समध्ये एक गुन्हेगाराची फाशी देण्यासाठी गिलोटिनचा पहिला वापर केला गेला.

🩸 गिलोटिनचा पहिला वापर (1792): क्रांतीचे क्रूर प्रतीक 🔪-

६. मुख्य मुद्द्यांवर विश्लेषण: 'मानवतावादी' क्रौर्य 🤔
गिलोटिनला 'मानवतावादी' उपकरण म्हटले गेले, पण लवकरच ते क्रांतीच्या क्रौर्याचे प्रतीक बनले. ज्या यंत्राचा उद्देश वेदना कमी करणे हा होता, त्याच यंत्राने काही महिन्यांत हजारो निष्पाप लोकांचे रक्त सांडले. हीच ऐतिहासिक विसंगती या घटनेचे महत्त्वाचे विश्लेषण आहे.

७. 'दहशतीच्या राजवटी'ची नांदी (The Reign of Terror) 💀
१७९३-९४ मध्ये मॅक्सिमिलियन रोबेस्पियर (Maximilien Robespierre) च्या नेतृत्वाखालील 'दहशतीच्या राजवटी'दरम्यान गिलोटिनचा वापर शिगेला पोहोचला. या काळात सुमारे ४०,००० लोकांना फाशी देण्यात आली. पहिला वापर (१७९२) हे या भयंकर पर्वाची सुरुवात ठरला.

८. उदाहरणासहित संदर्भ (Examples) 👑
गिलोटिनने राजा लुई सोळावा (Louis XVI - जानेवारी १७९३) आणि राणी मेरी ॲन्टोईनेट (Marie Antoinette - ऑक्टोबर १७९३) यांनाही फाशी दिली. हे दाखवते की गिलोटिनने खऱ्या अर्थाने 'समानता' (Equality) अंमलात आणली.
उदाहरण: राजा असो वा सामान्य नागरिक, प्रत्येकासाठी एकच फाशीचे यंत्र.

९. दीर्घकालीन महत्त्व आणि वारसा 🗿
गिलोटिनने सुमारे २०० वर्षे फ्रान्सचा अधिकृत मृत्यूदंड कायदा म्हणून काम केले (१९७७ मध्ये शेवटचा वापर). या पहिल्या वापराने एका राजकीय क्रांतीला 'रक्तरंजित' क्रांतीचे रूप दिले आणि ते संपूर्ण युरोपसाठी एका क्रूर बदलाचे आणि त्वरित न्यायाचे प्रतीक बनले.

१०. निष्कर्ष आणि समारोप 🔚
गिलोटिनचा ३० नोव्हेंबर १७९२ रोजी झालेला पहिला वापर हा केवळ एका गुन्हेगाराला दिलेली शिक्षा नव्हती, तर तो फ्रेंच क्रांतीच्या मूल्यांचा आणि विरोधाभासांचा प्रारंभ होता. 'मानवतावादी' हेतूने जन्मलेले हे यंत्र लवकरच 'दहशत' (Terror) आणि 'क्रौर्य' (Cruelty) चे सर्वात मोठे प्रतीक बनले.

III. मराठी क्षैतिज दीर्घ माइंड मॅप (Horizontal Long Mind Map Chart - Textual Structure)

विभाग/मुद्दा   उप-मुद्दा   ऐतिहासिक दुवा   प्रतीक

१. केंद्रस्थान   गिलोटिनचा पहिला वापर   ३० नोव्हेंबर १७९२   🗓�🔪
२. उद्देश   मृत्यूमध्ये समानता   डॉ. गिलोटिन   ⚖️
३. पहिला बळी   निकोलस जॅक पेलेटीअर   दरोडा आणि खुनाचा प्रयत्न   👤
४. राजकीय संदर्भ   फ्रेंच क्रांती   'समानता' (Égalité)   🇫🇷
५. परिणाम (जवळचे)   जनतेचा प्रतिसाद   उत्सुकता आणि नंतर भीती   🤔
६. परिणाम (दूरचे)   दहशतीची राजवट   रोबेस्पियरचे शासन   💀
७. उदाहरणे   राजा लुई सोळावा, मेरी ॲन्टोईनेट   उच्चभ्रू वर्गाची फाशी   👑
८. वारसा   २०० वर्षे फ्रान्सचा कायदा   'मानवतावादी' यंत्रणेचे प्रतीक   🗿

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-30.11.2025-रविवार.
===========================================