१ डिसेंबर १९१३ – हेन्री फोर्ड यांनी असेंबली लाईनची ओळख केली:-3-

[Atul Kaviraje]

1913 – Henry Ford Introduces the Assembly Line: Henry Ford introduced the moving assembly line at his car factory in Detroit, revolutionizing the automobile industry and greatly increasing production efficiency.

Marathi Translation: १ डिसेंबर १९१३ – हेन्री फोर्ड यांनी असेंबली लाईनची ओळख केली:-

⛓️ सविस्तर मराठी क्षैतिज दीर्घ माईंड मॅप शाखा चार्ट

(Detailed Marathi Horizontal Long Mind Map Branch Chart)

मुख्य घटक (Main Component):
१ डिसेंबर १९१३ — असेंब्ली लाईनची ओळख 👑

शाखा १ — पृष्ठभूमी व उद्देश 🤔 :
उत्पादन आव्हान ➡️ मॉडल टी मागणी ➡️ टेलरवाद प्रभाव ➡️ उद्देश (किंमत कमी करणे)

शाखा २ — पद्धत व तंत्रज्ञान ⚙️ :
गतीशील कन्व्हेअर बेल्ट ➡️ कार्याचा छोटा विभाग (श्रम विभाजन) ➡️ मानकीकृत भाग (Interchangeable Parts)

शाखा ३ — परिणाम (उत्पादन क्षमता) 🚀 :
वेळेत मोठी घट (१२ तासावरून १.५ तास) ➡️ विक्रमी उत्पादन संख्या ➡️ मोठ्या प्रमाणावर उत्पादन युगाची सुरुवात

शाखा ४ — आर्थिक परिणाम 💲 :
कार किंमत ($८५० वरून $२६०) ➡️ सामान्य ग्राहकांना परवडली ➡️ विक्रीत अफाट वाढ ➡️ फोर्डची भरभराट

शाखा ५ — कामगार आणि सामाजिक परिणाम 👨�🏭 :
कामाची एकसुरीता ➡️ कामगार बदलणे समस्या ➡️ 'फाइव्ह डॉलर डे' (वेतन दुप्पट) ➡️ नवीन मध्यमवर्ग उदय

शाखा ६ — जागतिक आणि इतर उद्योग 🌍 :
जागतिक प्रसार ➡️ इतर उत्पादन उद्योग (उदा., गृहोपयोगी वस्तू) मध्ये स्वीकार ➡️ औद्योगिक मांडणीत बदल

शाखा ७ — वर्तमान स्वरूप व विकास 🤖 :
स्वयंचलित यंत्रणा (रोबोटिक्स) ➡️ संगणक नियंत्रित प्रणाली ➡️ लवचिक उत्पादन प्रणाली (विविध मॉडेल्स)

✅ निष्कर्ष आणि समारोप (Conclusion & Summary)

हेन्री फोर्ड यांनी १९१३ मध्ये सुरु केलेली असेंब्ली लाईन केवळ एक फॅक्टरीची सुधारणा नव्हती,
तर ती माजी आणि वर्तमान उत्पादन पद्धती मधील एक सीमाहीन बदल होता.
यामुळे वस्तू उत्पादित करण्याचा खर्च अभूतपूर्व रित्या कमी झाला,
ज्यामुळे उत्पादित वस्तू (विशेषतः कार) सर्वांसाठी उपलब्ध झाल्या.

या घडामोडीने फक्त फोर्ड कंपनीला नव्हे,
तर संपूर्ण औद्योगिक जगाला 'जनउत्पादन' या नवीन युगात प्रवेश करण्यास मदत केली.
यामुळेच हेन्री फोर्ड यांना आधुनिक उत्पादन प्रणालीचे जनक (Father of Modern Production) मानले जाते.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-01.12.2025-सोमवार. 
===========================================