९ डिसेंबर १९४१ – अमेरिकेने जर्मनी आणि इटलीवर युद्धाची घोषणा केली:-1-

[Atul Kaviraje]

1941 – The United States Declares War on Germany and Italy: Following the attack on Pearl Harbor by Japan, the United States declared war on Germany and Italy, further escalating World War II.

Marathi Translation: ९ डिसेंबर १९४१ – अमेरिकेने जर्मनी आणि इटलीवर युद्धाची घोषणा केली:-

जपानच्या पर्ल हार्बरवरील हल्ल्यानंतर, अमेरिकेने जर्मनी आणि इटलीवर युद्धाची घोषणा केली, ज्यामुळे दुसऱ्या महायुद्धात आणखी तणाव वाढला.

९ डिसेंबर १९४१ – अमेरिकेचे जर्मनी आणि इटलीवर युद्धाची घोषणा

परिचय (Parichay)

दुसऱ्या महायुद्धाच्या इतिहासातील सर्वात महत्त्वपूर्ण वळणांपैकी एक म्हणजे अमेरिकेचा या युद्धात औपचारिक प्रवेश. ७ डिसेंबर १९४१ रोजी जपानने अमेरिकेच्या पर्ल हार्बरवरील केलेल्या आकस्मिक आणि विनाशकारी हल्ल्यामुळे अमेरिकेने जपानविरुद्ध ८ डिसेंबर रोजी युद्धाची घोषणा केली. यानंतर, युरोपीय आघाडीवर युद्धाची पुढील पायरी म्हणून, ९ डिसेंबर १९४१ रोजी अमेरिकेने जपानचे मित्रराष्ट्र असलेल्या जर्मनी 🇩🇪 आणि इटली 🇮🇹 या दोन प्रमुख ॲक्सिस (Axis) शक्तींविरुद्ध युद्धाची घोषणा केली, ज्यामुळे दुसऱ्या महायुद्धाचे स्वरूप पूर्णपणे बदलले. या ऐतिहासिक घटनेमुळे युद्धाची व्याप्ती वाढली आणि मित्र राष्ट्रांना निर्णायक पाठबळ मिळाले.

१. पर्ल हार्बर हल्ला आणि तात्काळ परिणाम (Pearl Harbor Attack and Immediate Consequences)

विश्लेषण: अमेरिकेच्या युद्धात प्रवेशाचे तात्काळ कारण ७ डिसेंबर १९४१ चा पर्ल हार्बरवरील हल्ला होता. हा हल्ला जपानने अमेरिकेला जागतिक संघर्षापासून दूर ठेवण्यासाठी केला होता, परंतु त्याचा परिणाम नेमका उलट झाला.

उप-मुद्दा १.१: जपानचे उद्दिष्ट: जपानला अमेरिकेच्या पॅसिफिक नौदलाचा कणा मोडून, आशिया-पॅसिफिकमध्ये आपला विस्तार त्वरित पूर्ण करायचा होता.

उप-मुद्दा १.२: अमेरिकेची प्रतिक्रिया: ८ डिसेंबर रोजी अध्यक्ष फ्रँकलिन डी. रुझवेल्ट यांनी "कुप्रसिद्धीचा दिवस" (Day of Infamy) असे वर्णन करून जपानविरुद्ध युद्धाची घोषणा केली. अमेरिकेतील अलगीकरणवादाची (Isolationism) भावना पूर्णपणे संपुष्टात आली.

२. ॲक्सिस शक्तींची भूमिका आणि मित्रराष्ट्रांची एकजूट (Role of Axis Powers and Allied Unity)

विश्लेषण: जपान, जर्मनी आणि इटली हे एका त्रिपक्षीय करारामध्ये (Tripartite Pact) बांधलेले होते. या करारानुसार, जर एका सदस्य राष्ट्रावर हल्ला झाला, तर उर्वरित राष्ट्रांनी त्याला पाठिंबा देणे बंधनकारक होते.

उप-मुद्दा २.१: कराराची अंमलबजावणी: अमेरिकेने जपानविरुद्ध युद्ध पुकारताच, जर्मनी आणि इटलीने ११ डिसेंबर रोजी अमेरिकेविरुद्ध युद्धाची घोषणा केली.

उप-मुद्दा २.२: अमेरिकेचा प्रति-घोषणा: जर्मनी आणि इटलीच्या या कृतीनंतर, अमेरिकेने लगेचच ९ डिसेंबर १९४१ रोजी (काही ऐतिहासिक नोंदीनुसार ११ डिसेंबर) औपचारिकरित्या या दोन युरोपीय शक्तींविरुद्ध युद्धाची घोषणा केली. ही घोषणा युद्धात अमेरिकेचे अधिकृत आणि अटळ पाऊल होते.

३. कायदेशीर पाऊल आणि राष्ट्राध्यक्षीय नेतृत्व (Legal Step and Presidential Leadership)

विश्लेषण: युद्धाच्या घोषणेसाठी अमेरिकेच्या संसदेची (Congress) मंजुरी आवश्यक होती. या घटनेने राष्ट्राध्यक्ष रुझवेल्ट यांच्या नेतृत्वाला प्रचंड पाठिंबा मिळाला.

उप-मुद्दा ३.१: काँग्रेसचे मतदान: जपानविरुद्धच्या घोषणेप्रमाणेच, काँग्रेसने जर्मनी आणि इटलीविरुद्धच्या युद्ध ठरावांना जवळजवळ एकमताने मंजुरी दिली (केवळ एक सदस्याने विरोधात मतदान केले). यातून राष्ट्राची अभूतपूर्व एकजूट दिसून आली.

उप-मुद्दा ३.२: रुझवेल्ट यांचा उद्देश: रुझवेल्ट यांना युद्धाच्या तयारीसाठी आणि औद्योगिक उत्पादन वाढवण्यासाठी अधिकृत कायदेशीर आधार मिळाला, ज्याला त्यांनी "लोकशाहीचे शस्त्रागार" (Arsenal of Democracy) म्हटले होते.

४. अलगीकरणवादाचा अंत (The End of Isolationism)

विश्लेषण: १९३० च्या दशकात अमेरिकेने युरोपातील संघर्षापासून दूर राहण्याचे धोरण (Isolationism) स्वीकारले होते. ९ डिसेंबरची घोषणा म्हणजे या धोरणाचा अंतिम आणि अपरिवर्तनीय अंत होता.

उप-मुद्दा ४.१: अलगीकरणवादी चळवळ: युद्धात सामील होण्यापूर्वी, अमेरिकेत "अमेरिका फर्स्ट कमिटी" सारख्या संघटना कार्यरत होत्या, ज्या युद्धापासून दूर राहण्याचा पुरस्कार करत होत्या.

उप-मुद्दा ४.२: बदललेली मानसिकता: पर्ल हार्बरवर झालेल्या थेट हल्ल्यानंतर आणि जर्मनी-इटलीच्या घोषणेनंतर, अमेरिकेला जागतिक महाशक्ती म्हणून आपले कर्तव्य आणि जबाबदारी स्वीकारणे भाग पडले.

५. "युरोप फर्स्ट" धोरणाची रणनीती (The Strategy of "Europe First")

विश्लेषण: युद्धाच्या दोन आघाड्यांवर (पॅसिफिक आणि युरोप) लढण्याची गरज निर्माण झाल्यावर, मित्र राष्ट्रांनी एक महत्त्वपूर्ण रणनीतिक निर्णय घेतला: 'युरोप फर्स्ट' (Europe First)

उप-मुद्दा ५.१: जर्मनीला प्राधान्य: अमेरिकेच्या उच्च लष्करी नेतृत्वाने जर्मनीला अधिक धोकादायक शत्रू मानले. त्यामुळे, उपलब्ध संसाधने, मनुष्यबळ आणि लष्करी मदत प्रामुख्याने युरोपात केंद्रित करण्याचे ठरले.

उप-मुद्दा ५.२: पॅसिफिकमध्ये बचावात्मक भूमिका: पॅसिफिकमध्ये जपानविरुद्ध केवळ बचावात्मक आणि मर्यादित आक्रमक कारवाई करण्याचे धोरण अवलंबले, जोपर्यंत जर्मनीचा पराभव होत नाही.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-09.12.2025-मंगळवार.
===========================================