९ डिसेंबर १९५२ – लंडनमधील मोठा धुंवटा सुरू:-3-

[Atul Kaviraje]

1952 – The Great Smog of London Begins: A severe air pollution event, known as the "Great Smog of London," began in London, resulting in the deaths of thousands of people and severe public health issues.

Marathi Translation: ९ डिसेंबर १९५२ – लंडनमधील मोठा धुंवटा सुरू:-

९ डिसेंबर १९५२: लंडनचा महाधुंवटा (The Great Smog of London)

लंडनचा महाधुंवटा (१९५२) - माईंड मॅप शाखा आकृती

मुख्य विषय: लंडनचा महाधुंवटा (Great Smog of London) - ९ डिसेंबर १९५२ 🌫�

शाखा 1: कारणे आणि उत्पत्ती (Causes & Origin)
➡️ १. कोळसा ज्वलन: सल्फरयुक्त कोळशाचा (निकृष्ट दर्जाचा) मोठ्या प्रमाणात वापर (घरे + कारखाने) 🏭
➡️ २. हवामान: उच्च दाब प्रणाली (Anticyclone) आणि हवेची स्थिरता ☁️
➡️ ३. इन्व्हर्जन: थर्मल इन्व्हर्जनमुळे थंड हवा जमिनीवर अडकणे (प्रदूषण वर न जाणे)

शाखा 2: घटनेचे स्वरूप आणि रासायनिक क्रिया (Nature & Chemistry)
➡️ १. स्वरूप: जाड, पिवळसर-काळा आणि सल्फर-युक्त धुंवटा ('पी सूपर') 🧪
➡️ २. विषारी घटक: सल्फर डायऑक्साइड (SO₂) ➡️ सल्फ्युरिक ॲसिडच्या कणांमध्ये रूपांतरण (आम्लधर्मी धूर)
➡️ ३. दृश्यमानता: काही फुटांपर्यंत घट (वाहने आणि पादचाऱ्यांसाठी शून्य दृश्यमानता) 🚫

शाखा 3: तात्काळ परिणाम (Immediate Impacts)
➡️ १. वाहतूक: रस्ते वाहतूक ठप्प, विमानांचे उड्डाण रद्द, रेल्वे विस्कळीत 🚌
➡️ २. सामाजिक: नाट्यगृहे, चित्रपटगृहे आणि मैदानी खेळांवर परिणाम (धुंवटा घरात प्रवेश) 🎭
➡️ ३. बळींची संख्या: पहिल्या आठवड्यात ४,००० हून अधिक मृत्यू (श्वसनविकार) 💀

शाखा 4: आरोग्य संकट (The Health Crisis)
➡️ १. लक्ष्य: फुफ्फुसे आणि श्वासनलिका (Respiratory System) 😷
➡️ २. रोग: तीव्र ब्राँकायटिस, न्यूमोनिया, दम्याचा त्रास वाढला
➡️ ३. एकूण बळी: पुढील महिन्यात झालेले मृत्यू धरून १२,००० हून अधिक लोकांचा बळी 🪦

शाखा 5: ऐतिहासिक महत्त्व आणि सुधारणा (Historical Significance & Reforms)
➡️ १. पर्यावरणीय जागृती: जागतिक स्तरावर प्रदूषणाच्या धोक्याची जाणीव 🌍
➡️ २. कायदा: १९५६ चा 'शुद्ध हवा कायदा' (Clean Air Act) मंजूर 📜
➡️ ३. अंमलबजावणी: 'धूर नियंत्रण क्षेत्रे' (Smoke Control Areas) निश्चित करणे आणि धूरविरहित इंधन अनिवार्य करणे

निष्कर्ष: मानवनिर्मित आपत्तीतून धडा घेऊन पर्यावरणीय नियमांची कठोर अंमलबजावणी करणे आवश्यक.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-09.12.2025-मंगळवार.
===========================================